Ur, to’qmoq — O‘zbek xalq ertagi

Bir bor ekan, bir yo’q ekan, bir kampir bilan bir chol bor ekan. Ular ovchilik bilan kun o’tkazar ekanlar. Bir kun chol tuzoq poylab o’tirgan ekan, tuzoqqa katta bir laylak tushibdi. Yugurib borib laylakni tuzoqdan chiqaribdi, laylak odamdek so’zlamoqqa boshlabdi:

— Chol, men laylaklarning boshlig’iman, meni qo’yib yubor, nima tilasang shuni beraman. Mening makonim shu qarshidagi tog’ning orqasida. «Laylakvoyning uyi qaerda», desang, hamma aytib beradi, — debdi.

Chol laylakni qo’yib yuboribdi. Ertasiga ertalab turib, Laylakvoyning sovg’asini olib kelish uchun yo’lga tushibdi. Yurib, yurib bir joyga borib etibdi. Qo’y boqib yurgan cho’ponlardan:

— Bu qo’ylar kimning qo’yi? — deb so’rabdi.

— Bu qo’ylar Laylakvoyning qo’yi, — deb cho’pon cholni yo’lga solib yuboribdi. Bir joyga borib yilqi haydab yurgan yilqichidan:

— Bu yilqilar kimniki? — deb so’rabdi chol. Yilqichi:

— Laylakvoyniki, — debdi.

— Laylakvoy menga sovg’a va’da qilib edi, nima so’ray? — degan ekan, yilqichi bunday debdi:

— Laylakvoyning bir xumchasi bor, «qayna, xumcha» desa, tilla qaynab chiqadi, shu xumchani so’ra, — debdi.

Chol oz yurib, ko’p yurib, ko’p yursa ham cho’l yurib, etti kecha-yu, etti kunduz deganda Laylakvoyning uyiga borib etibdi. Eshikdan kirib:

— Assalomu alaykum, — debdi. Laylakvoy:

— Hap saloming bo’lmasa, ta’ziringni berardim. Sen sovg’a uchun kelgan bo’lsang kerak, qani, nima so’raysan? — debdi.

— Men sizdan: «Qayna, xumcha»ni so’rayman, — debdi chol. Laylakvoy o’ylab qolibdi:

— Chol, senga bir tilla tovoq beray, — desa ham chol ko’nmabdi. Axir «Qayna, xumcha»ni berishga rozi bo’libdi. Chol «Qayna, xumcha»ni olib jo’nabdi. Yo’l yurib, cho’l yurib, bir joyga etibdi. Dam olish uchun o’tiribdi. Qishloqning bolalariga qarab: «O’g’illarim, mana bu xumchaga qarab turinglar. Men bir oz mizg’ib olay, faqat «qayna, xumcham», demanglar», deb tayinlabdi.

Bolalar: «Qayna, xumcham», deb baqirishgan ekan, xumdan tilla qaynab chiqibdi, shoshib-pishib, bolalar tillalarni yig’ib olishibdi-da, xumni uylariga olib kirib bekitib qo’yibdilar. «Qayna xumcha»ning o’rniga boshqa bir xumchani olib kelib o’tiribdilar. Chol uyqudan turib xumchani olib jo’nabdi. Etti kecha-etti kunduz yo’l yurib, uyiga etib kelibdi. U:

— Qani, kampir, dasturxonni yoz, hozir tillaga boy bo’lamiz, — debdi.

Kampir dasturxonni yozibdi, dasturxonning o’rtasiga xumchani qo’yib, chol bor kuchi bilan: «Qayna, xumcham», deb baqiribdi. Xumchada tilla qaynab chiqmabdi, chol yana baqiribdi, tilla qaynamabdi. Cholning jahli chiqib: «Ha, padaringga la’nat, Laylakvoy, aldab boshqa xumcha beribdi. Ertaga borib boshqa sovg’a so’rayman», deb qo’yibdi.

Ertasi saharlab chol yo’lga chiqibdi. Yilqichining oldiga borib:

— Laylakvoy meni aldadi, endi nima sovg’a so’ray? — debdi.

Yilqichi o’ylab turib:

— «Ochil, dasturxon»ni so’rang, dasturxonni yozib, «Ochil, dasturxon», desangiz har xil taomlar tayyor bo’ladi, — debdi.

Chol Laylakvoyning eshigidan kirib:

— Assalomu alaykum, — debdi.

Laylakvoy:

— Hap saloming bo’lmasa, ta’ziringni berardim. O’tgan gal senga «Qayna, xumcha»ni berib edim, ko’ngling to’lmadimi? — debdi. Chol hamma voqeani aytib:

— Meni aldading, «Qayna, xumcha»ning o’rniga boshqa xumcha beribsan, endi sendan «Ochil, dasturxon»ni so’ragani keldim, — debdi.

Laylakvoy o’ylab qolibdi. «Ochil, dasturxon»ni cholga sovg’a qilibdi.

Chol yo’lga tushibdi. Oz yurib, ko’p yurib, o’tgan gal dam olgan qishloqqa borib etib, o’zi tanish bo’lgan bolalarni ko’ribdi.

— O’g’illarim, mana shu dasturxonni olib o’tiringlar. Men bir oz mizg’ib olay, faqat «ochil, dasturxon», demanglar, — deb ularga tayinlabdi. U ketgandan so’ng bolalar: «Ochil, dasturxon», deb baqirgan ekanlar, etti xil taom tayyor bo’libdi. Bolalar taomlarni o’rab, dasturxonni uylariga olib kirib, o’rniga boshqa dasturxon olib chiqib o’tiribdilar. Chol qaytib kelib dasturxonni olibdi, yo’lga tushibdi. Uyiga kelib:

— Kampir, nima taom desang, hozir tayyor bo’ladi, — deb dasturxonni yozibdi. «Ochil, dasturxon», degan ekan, hech qanday taom chiqmabdi. Cholning joni chiqib:— Laylakvoy meni ikkinchi marta aldadi, ertaga borib boshqa bir sovg’a so’ray, — debdi.

Ertasi saharlab chol yo’lga chiqibdi. Yilqichining oldiga borib:

— Endi Laylakvoydan nima so’ray? — debdi.

— Endi Laylakvoydan «Ur, to’qmoq»ni so’rang, dushmaningiz ko’pga o’xshaydi, agar «Ur, to’qmoq», desangiz oldingizda kim bo’lsa, urib tashlaydi, — debdi yilqichi.

Chol yo’lga tushibdi, eshikdan:

— Assalomu alaykum, — deb kiribdi. Laylakvoy:

— Hap saloming bo’lmasa, ta’ziringni berardim. Yana pima uchun kelding? «Qayna, xumcha»ni olding, «Ochil, dasturxon»ni olding, yana nima kerak? — debdi.

— Meni bu gal ham aldading, Laylakvoy. «Ochil, dasturxon» o’rniga boshqa bir dasturxon beribsan. Endi sendan bir narsa so’rayman, menga «Ur, to’qmoq»ni ber, — debdi. Laylakvoy cholga «Ur, to’qmoq»ni hadya qilibdi.

Chol «Ur, to’qmoq»ni olib yo’lga tushibdi. Oz yurib, ko’p yurib avvalgi o’zi bilgan qishloqqa borib etibdi. Tanish bolalarni chaqiribdi:

— O’g’illarim, mana bu to’qmoqni ushlab turinglar, men bir oz mizg’ib olay, faqat «Ur, to’qmoq», deb gapirmanglar, — debdi.

U ketgandan so’ng bolalar qiziqib: «Ur to’qmoq», deb baqirishgan ekan, to’qmoq hammasini ura boshlabdi. Bolalarning baqirgani uchun chol yugurib kelibdi. Bolalar bo’lsa, yig’lashib:

— Jon ota, to’qmoqni to’xtating, biz sizning xumchangizni, dasturxoningizni olib, o’rniga boshqa xumcha, boshqa dasturxon qo’ygan edik, tavba qildik, ota, to’qmoqni to’xtating, — deyishibdi.

Chol: «Tur, to’qmoq» deb baqirgan ekan, to’qmoq urishdan to’xtabdi. Bolalar yugurib borib uylaridan «Qayna, xumcha» bilan «Ochil, dasturxon»ni chiqarib beribdilar, chol yo’lga tushibdi. Oz yurib, ko’p yurib, ko’p yursa ham mo’l yurib, ko’l demay, cho’l demay etti kecha-etti kunduzda uyiga borib etibdi.

«Qayna, xumcha» degan ekan, xumchadan tilla qaynab chiqibdi. «Ochil, dasturxon», degan ekan, har xil taomlar muhayyo bo’libdi. Umrilarida ko’rmagan taomlarni eb, chol bilan kampir xursand bo’libdilar.

Tillalarga chol yaxshi uy soldiribdi va xonni uyiga mehmondorchilikka chaqirgan ekan, xon: «Men xon bo’lsamu, o’sha kambag’al, qashshoq cholning uyiga mehmondorchilikka boramanmi», deb bormabdi.

Cholning jahli chiqib xonni urushga chaqiribdi. Ertasiga xon etti ming askarni tayyorlab, cholning uyi oldiga tizib:

— Qani, chol, joning bo’lsa urushga chiq! — debdi. Chol eshikdan chiqib to’qmoqqa qarab:

— Ur, to’qmoq! — deb baqirgan ekan, to’qmoq hamma askarlarni bittadan urib yotqizib qo’yibdi, oxirida to’qmoq xonni ura boshlabdi.

Xon:

— Chol, to’qmog’ingni to’xtat, sen engding, meni o’limdan olib qol, yurtga sen hokim bo’la qol, — debdi.

Chol to’qmoqni to’xtatibdi. O’zi yurtga hokim bo’libdi. Murodi maqsadiga etibdi.
Ma’lumotlarni rus tilida o‘qing👇
Есть старуха и старик. Они проводят свои дни на охоте. Однажды, когда старик ставил ловушку, в ловушку попал большой аист. Он побежал и вытащил аиста из ловушки, а аист заговорил по-мужски:

«Старик, я предводитель аистов, отпусти меня, я дам тебе все, что хочешь». Мое место за противоположной горой. «Где дом Лайлаквой, — сказал он, — вам все скажут».

Старик выпустил аиста. На следующее утро он встал и отправился за подарком Лайлаквой. Он шел, шел и достиг одного места. От пастухов, пасущих овец:

— Чьи овцы эти овцы? он спросил.

«Эти овцы — овцы Лайлаквоя», — сказал пастух, отправляя старика в путь. От старика, который отвез старика в определенное место:

«Кому принадлежат эти годы?» — спросил старик. Теплее:

— Лайлаквой, — сказал он.

— Лайлаквой обещал мне подарок, что мне просить? — сказал годовалый:

«У Лайлаквоя есть хумча. Когда он скажет «варить, хумча», выйдет золото. Попроси эту хумчу», — сказал он.

Ходил старик мало, ходил много, хотя ходил много, шел по пустыне, а до дома Лайлаквой дошел за семь дней и ночей. Входим в дверь:

— Привет, — сказал он. Лайлакуа:

— Если у тебя нет таблетки, я дам тебе твое влияние. Вы, должно быть, пришли за подарком, что вы просите? он сказал.

— Я тебя спрошу: «Хаина, хумча», — сказал старик. Лайлаквой подумал:

«Старик, позволь мне дать тебе золотую тарелку», — отказался старик. Ведь он согласился дать «Кайна, хумча». Старик взял «Кайна, хумча» и ушел. Он шел через пустыню и достиг места. Он сидит, чтобы отдохнуть. Глядя на детей села, он сказал: «Сыновья мои, посмотрите на эту хумчу. — Я немного посплю, только не говори «теща, свекровь», — приказал он.

Когда дети кричали: «Свекровь моя, милая», из гула выкипело золото, и дети торопливо собирали золото, приносили его домой и запирали. Вместо «тещины хумчи» принесли другую хумчу. Старик встал ото сна и ушел с хумчей. Он путешествовал семь дней и ночей и добрался до своего дома. ОНА:

«Давай, старуха, накрывай на стол, теперь мы будем богаты золотом», — сказал он.

Старуха накрыла на стол, поставила хумку на середину стола, а старик закричал изо всех сил: «Свекровь, хумчам». Золото не кипело в Хумче, опять закричал старик, золото не кипело. Старик рассердился и сказал: «Да будь проклят твой отец, Лайлаквой, он обманул и дал другую хумчу». Завтра я пойду и попрошу еще один подарок», — сказал он.

На следующее утро старик отправился в путь. Перейти к райдеру:

«Лайлаквой меня обманула, какой подарок мне теперь просить?» он сказал.

Илыкичи подумал:

«Спросите «Откройте стол», напишите таблицу и скажите «Откройте стол», и все виды еды будут готовы», — сказал он.

Старик вошел в дверь Лайлаквой:

— Привет, — сказал он.

Лайлакуа:- Если у тебя нет таблетки, я дам тебе твое влияние. В прошлый раз, когда я дал тебе «Кайна, хумча», ты не был доволен? он сказал. Старик рассказал всю историю:

«Вы меня обманули, вы дали мне другую хумчу вместо «Кайна, хумча», — сказал он.

Лайлаквой задумался. Он подарил старику «Открой стол».

Старик пошел по дороге. Он шел мало, ходил много, дошел до деревни, где отдыхал в прошлый раз, и увидел знакомых детей.

— Мои сыновья, возьмите этот стол и садитесь. «Я поем немного, но не говори: «Открой стол», — приказал он. После того, как он ушел, дети закричали: «Открой стол», и семь разных блюд были готовы. Дети заворачивают еду, берут стол домой и вместо него берут другой стол. Вернулся старик, взял стол и пошел своей дорогой. Приходить домой:

«Старушка, что бы вы ни захотели съесть, сейчас будет готово», — написала она на столе. Когда он сказал: «Открой стол», еда не вышла. Вышла душа старика и сказала: «Лайлаквой второй раз меня обманул, завтра пойду просить еще подарок».

На следующее утро старик отправился в путь. Перейти к райдеру:

— Что мне теперь спросить у Лайлаквой? он сказал.

«Теперь попроси Лайлаквоя «Тук-тук», у тебя, кажется, много врагов, если ты скажешь «Тук-тук», он собьет того, кто перед тобой», — сказал старик.

Старик пошел по дороге, через дверь:

— Привет, — сказал он. Лайлакуа:

— Если у тебя нет таблетки, я дам тебе твое влияние. Вы здесь, чтобы получить больше пимы? У тебя есть «Хайна, хумча», у тебя есть «Открой, стол», что тебе еще нужно? он сказал.

— На этот раз ты меня одурачил, Лайлаквой. Вместо «открыть стол» вы дали другой стол. Теперь я хочу у тебя кое-что спросить, дай мне «Стук, молоток», — сказал он. Лайлаквой подарил старику «Тук-тук».

Старик взял «Тук-тук» и пошел в путь. Пройдя немного, он добрался до деревни, которую знал раньше. Таниш позвал детей:

«Мальчики мои, держите молоток, я немного постучу, только не говорите «тук-тук», — сказал он.

После того, как он ушел, дети заинтересовались и закричали: «Ударь молотком», и молоток начал бить их всех. На крики детей прибежал старик. Если есть дети, плачь:

«Джон, батюшка, перестань бить, мы взяли твою хумчу, твой стол, и заменили его другой хумчей, другим столом, мы раскаялись, батюшка, перестань бить», — говорили они.

Когда старик закричал: «Встань, молоток», он перестал стучать. Дети выбежали из своих домов и вынесли «Тещину, хумчу» и «Открой, стол», а старик пошел своей дорогой. Он шел мало, он шел много, он шел много, даже если он шел много, он добрался до своего дома за семь дней и семь ночей.

Когда он сказал: «Зять, хумча», из хумчи выкипело золото. Как он сказал: «Открой стол», всякая еда была приготовлена. Употребление пищи, которую вы никогда в жизни не видели.Старик и старуха были счастливы.

Старик построил хороший дом для Тиллары, и когда он пригласил хана в свой дом для гостеприимства, хан не спросил: «Если бы я был ханом, пошел бы я в дом этого бедного, бедного старика для гостеприимства? »

Старик рассердился и призвал хана на войну. На следующий день хан подготовил семь тысяч воинов и выстроил их перед домом старика:

«Давай, старик, иди на войну, если у тебя есть душа!» он сказал. Старик вышел из двери и посмотрел на дверь:

— Стук, молоток! — с криком колотушка ударила всех воинов одного за другим и уложила их, а в конце колотушкой стала бить хана.

Хан:

«Старик, перестань бить, ты победил, спаси меня от смерти, ты будешь правителем страны», — сказал он.

Старик остановил молот. Он стал губернатором страны. Он достиг своей цели.
[/spoiler]

Если вам понравилась статья, поделитесь ею с друзьями в социальных сетях.
Sirlar.uz
Комментарии: 7
  1. Аноним

    :idea: :shock: :roll: :oops: :o

  2. Аноним

    :!: :!: :!: :!: :!: :!: :!: :o :o :o :o :o :smile: :smile: :smile: :| :| :evil: :cry: :cry: :cool: :sad: :razz: :lol: :lol: :idea: :mrgreen: :idea: :roll: ;-)

  3. Аноним

    Juda zo‘r👍👍👍👍👍👍👍👍😝😝😝😝😝❤❤❤❤❤😇😇😇😇😇😇😍😍😍😍😍😘😘😘😘

  4. Аноним

    : :idea: :oops: ;-) :lol: :cool: :smile:

  5. Sahobiddinova Gulhayo

    Yaxshiiii
    :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: :grin: ;-) ;-) ;-) ;-) :shock: :shock: :shock: :shock: :shock: :shock: :shock: :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen: :mrgreen: :lol: :lol: :lol: :lol: :lol: :lol: :lol:

  6. Sunnatillaeva ZIYNAT

    Bu ertak menga yoqadi lekin bu ertakni qisqasi yõqmi? ;-)

  7. Аноним

    Juda zõr
    😍😍🤩🤩👍👍👍

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: