“Assalom”ning hikmati (ibratli hikoya)

“Assalom”ning hikmati (ibratli hikoya)

Ertalab ishga kech qolmaslik uchun Muhammadalini bogʻchasiga shoshiltirib olib boradigan otasining ham, onasining ham zarur yumushi chiqib qolib, barchalari tez-tez nonushta qilib ketib qolishdi.

Bolakayni bogʻchaga eltib qoʻyish oʻgʻli va kelinining iltimosiga koʻra Qodirdadaga qoldi.

Qodirdada va Muhammadali ham dasturxondagi u-bu narsalardan totingan boʻlib, asta bogʻchaga borish taraddudiga tushishdi. Ular qoʻl ushlashib koʻchaga chiqishdi. Hamma oʻz yumushi bilan ketgan. Koʻchada deyarli hech kim koʻrinmas, faqatgina uyquchi bolalar turasolib orqalariga papkalarini ilib olib, bir qoʻlida bir tishlam non bilan maktab tomon yugurib ketmoqda.

Muhammadali bobosi bilan koʻchaning oʻng tomonidan, bir chekkadan asta yurib borisharkan, koʻchaning oʻrtasidan bir sekin, bir loʻkillab ketayotgan bola oʻtib qoldi. Qodirdada bolaga qarab: “Assalomu alaykum”, dedi. Muhammadali katta odam kichiklarga salom berishiga hayron boʻlib, bobosiga qaradi. Yugurib ketayotgan bola bu salomni eshitdimi, yoʻqmi, indamay ketaverdi. Sal yurgach, qarshilaridan yana bir bola koʻk yelim xaltada bir narsa koʻtarib kelardi. Roʻparama-roʻpara kelganlarida boladan sado chiqmaganini koʻrib, otaxon unga ham salom berdi. Bola yelka osha bir qarab qoʻydi-da, pichirlab salom bergan boʻldi. Shunda Qodirdada: “Ha, oilasida oz boʻlsa-da, tarbiya bor ekan”, deb qoʻydi.

Muhammadali bobosiga bir nima aytmoqchi boʻlib turganida, bogʻcha eshigiga yetib qolishdi. Bogʻchaning toʻgʻrisidagi eshik oldida goʻyo ularni kuzatayotgandek turgan yigitcha ham orqaga burilib uyiga kirib ketdi. Muhammadali ham bogʻcha darvozasidan ichkari kirib, oʻz guruhiga borib qoʻshildi…

Muhammadalining onasini kechki payt ota-onalar majlisi boʻlib qolganligi tufayli oʻgʻlini bogʻchadan olib kela olmasligini aytib, yana qaynotasidan iltimos qildi. Otaxon bu xabardan xushnud boʻlib, nevarasini bogʻchaga olib borib, olib qaytishga qodir qilib qoʻygan Yaratgan egamga shukronalar aytdi.

Bobo va nevara bogʻchadan uyga qaytishmoqda. Koʻcha anchagina gavjum: katta-kichik, ota-bola, ona-bola, yigit-qizlar uyga qaytishyapti. Zingil solsangiz har xil kayfiyatda, biri boshqasiga oʻxshamaydi. Ularning yonidan yelim xalta koʻtargan katta odamlar, yosh yigit-qizlar va papkasini ortmoqlab, qadamini zoʻrgʻa sanab bosib, xorgʻin kayfiyatda maktabdan qaytayotgan bolalar oʻtardi. Qodirdada yonlaridan kim oʻtsa, unga qarab salom beraverardi.

Muhammadali buning sababini endi soʻramoqchi boʻlib turganida, oʻrta yoshlardagi qoʻshnilari Sodiq aka bobo bilan salomlashib qoldi: “Assalomu alaykum Qodir aka, yaxshimisiz, sogʻ-salomat yuribsizmi, baraka toping, nevarangizni bogʻchadan olib kelay debsiz-da, boringizga shukr!”.

“Muhammadali bu gal ham ogʻiz ocholmadi. Koʻcha eshigidan hovliga kirishgach, Muhammadali gap boshladi: “Bobo nega siz oʻzingizdan kichkinaga salom berdingiz? Kichiklar kattalarga salom beradilar-ku?”

Qodirdada nevarasiga qarab turib, qani bu yoqqa yuring-chi, deya oʻzi yashaydigan xonaga boshlab kirdi. Tokchadan bir kitob olib, “Bolam, yaxshilab quloq soling, men oʻqiyman tushunmaganingizni soʻrarsiz. Endi siz katta boʻlib, maktabga tayyorgarlik guruhiga oʻtdingiz”, deya oʻqishga kirishdi.

“Abdulloh ibn Masʼud (r. a.) rivoyat qiladilar: Rasululloh (s. a. v.): “Assalom, Alloh subhonahu va taoloning ismlaridan biridir. Oʻzaro salomlashishni odat qiling. Salom bergan va salomga javob qaytargan har bir musulmonga farishtalar yetmish marta salavot yuboradilar. Bir-birini koʻrib salomlashmagan va salomga javob bermagan musulmonga ular yetmish marta laʼnat yuboradilar, – deb marhamat qildilar…”

– Bolam maʼnosiga tushundingizmi?

– Yaxshi tushunmadim

– Tushunmagan boʻlsangiz eshiting: “Allohning goʻzal ismlari bor. Shulardan biri “Assalom”. “Assalom” bu “salomatlik” degan maʼnoni bildiradi. Kim “Assalom” deb salomlashsa, Allohni eslagan boʻladi. Alloh nomini eslaganni yaxshi koʻradi. Chunki, u har bir narsani koʻrguvchi, bilguvchi, eshitguvchidir. Shu bois uni sogʻlom qiladi, omonda saqlaydi. Allohni eslagan bolani axloqli, odobli, yaxshi xulqli qiladi. Bundan tashqari, uning farishtalari salom berganga yaxshiliklar yetkazishini soʻraydi”.

Qodirdada oʻqishda davom etadi: “Imron ibn ol-Husayn (r. a.) shunday rivoyat qiladilar: “Bir kuni bir odam kelib Rasululloh (s. a. v.)ga: “Assalomu alaykum”, dedi. Rasululloh (s. a. v.) uning salomiga javob berib: “Nomai aʼmolingga oʻn savob yozildi”, dedilar. Boshqa bir odam kelib: “Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh”, dedi. Rasululloh (s. a. v.) uning salomiga javob berib: “Sening nomai aʼmolingga yigirma savob yozildi”, dedilar. Yana boshqa odam keldi-da: “Assalomu alaykum va rahmatullohi va barakotuh va magʻfirati”, deb aytdi. Rasululloh (s. a. v.) “Sening nomai aʼmolingga oʻttiz savob yozildi”, dedilar…

– Bobo “nomai aʼmol” degani nima, – deb soʻradi Muhammadali.

– Bolam, Alloh odamlarni yaratib, har bir insonni dunyoda nima ishlar qilib oʻtganini oʻziga koʻrsatish uchun ikkita farishtani biriktirib, birini oʻng yelkasiga, ikkinchisini chap yelkasiga oʻtqazib qoʻydi. Oʻng yelkasidagi farishta oʻsha inson qanday yaxshi ishlar qilsa, chap yelkasidagisi qanday yomon ishlar qilsa, shuni yozib qoʻyadi. Ana shu daftar “nomai aʼmol” deb yuritiladi. Endi tushunib oldingizmi? Ha, barakalla, demak, salom berishning qanchalik ulugʻ ekanligini bilib oldingiz. Bordi-yu bir qoʻlingizni koʻksingizga qoʻyib salom bersangiz, hurmatingiz yanada oshadi. Bolam sizga nasihatim, maslahatim shuki, siz taniysizmi, tanimaysizmi, katta kishimi, kichikmi – kim boʻlishidan qatʼi nazar salom beravering.

Salom bergan odam hech qachon kam boʻlmaydi, yomonlik koʻrmaydi, izzat hurmati ulugʻ boʻladi.

Bahodir QODIROV
Ma’lumotlarni rus tilida o‘qing👇
Чтобы не опоздать утром на работу, и отец, и мать, спешно водившие Мухаммадали в детский сад, пропускали необходимую работу, и все они часто уходили после завтрака.

По просьбе сына и невестки Кадырдаде пришлось отвести мальчика в детский сад.

Кадирдаде и Мухаммадали надоели разные вещи на столе, и они постепенно начали колебаться, идти ли в детский сад. Они вышли, держась за руки. Все ушли со своими делами. На улице почти никого не видно, только сонные дети встают и бегут в школу с висящими на спине папками и куском хлеба в одной руке.

Мухаммадали и его дедушка медленно шли по правой стороне улицы, с одного конца, когда посреди улицы прошел мальчик. Кадырда посмотрел на мальчика и сказал: «Здравствуйте». Он посмотрел на деда, удивившись, что большой мужчина из Мухаммадали поприветствует малышей. Слышал ли бегущий мальчик это приветствие или нет, он продолжал идти, не говоря ни слова. Пройдя некоторое время, с другой стороны улицы появился еще один мальчик, неся что-то в синем полиэтиленовом пакете. Когда они сошлись лицом к лицу, видя, что мальчик не издает ни звука, отец тоже поприветствовал его. Мальчик оглянулся через плечо и прошептал приветствия. Тогда Кадырдада сказал: «Да, хотя в семье мало, но есть образование».

Когда Мухаммадали собирался что-то сказать своему дедушке, они подошли к дверям детского сада. Юноша, стоявший перед дверью детского сада, как бы наблюдая за ними, тоже повернулся и вошел в свой дом. Мухаммадали вошел в ворота детского сада и присоединился к своей группе…

Мать Мухаммадали снова умоляла свекра, говоря, что не может забрать сына из детского сада из-за родительского собрания вечером. Отец обрадовался этой новости и поблагодарил Бога за то, что он отвел внука в детский сад и дал возможность вернуть его обратно.

Дедушка и внучка возвращаются домой из детского сада. На улице довольно многолюдно: взрослые и дети, отцы и дети, матери и дети, юноши и девушки возвращаются домой. Когда звонишь в колокольчик, бывают разные настроения, одно не похоже на другое. Мимо них проходили старики с целлофановыми пакетами, юноши и девушки, дети, возвращавшиеся из школы в усталом настроении со своими папками, едва считая шаги. В Кадырде каждый, кто проходил мимо него, смотрел на него и здоровался с ним.

Когда Мухаммадали собирался спросить о причине этого, он поприветствовал своего немолодого соседа Садика, он же Баба: «Здравствуйте, Кадир Кадир, как дела, у вас все хорошо, благослови вас, вы хотите привести внука из детского сада, благодарю вас!»

«Мухаммадали и на этот раз не смог открыть рот. Войдя во двор через парадную дверь, Мухаммадали начал говорить: «Дедушка, почему ты поздоровался с кем-то, кто моложе тебя? Молодежь здоровается со взрослыми, не так ли?»

Глядя на своего внука, он сказал: «Почему бы тебе не пойти этой дорогой?»Он взял с полки книгу и сказал: «Дитя мое, слушай внимательно, я буду читать. Ты спросишь, чего не понимаешь. Сейчас ты вырос и поступил в подготовительную группу к школе.

«Абдуллах ибн Масуд (р.а.) передает: Расулуллах (с.а.в.): «Мир вам, Аллах — одно из имен Всевышнего. Сделайте привычкой приветствовать друг друга. Ангелы посылают намаз семьдесят раз каждому мусульманину, который приветствует и отвечает на приветствия. Благословили мусульманина, не поприветствовавшего друг друга и не ответившего на приветствие, семьдесят раз проклянут его…»

— Вы понимаете смысл моего ребенка?

— я плохо понял

— Если не понял, послушай: «У Аллаха красивые имена. Один из них «Здравствуйте». «Ассалам» означает «здоровье». Кто приветствует словом «Ассалам», тот помнит Аллаха. Аллах любит поминать Его имя. Потому что он все видит, знает и слышит. Следовательно, это делает его здоровым и защищает его. Воспоминание о Боге делает ребенка нравственным, вежливым и благовоспитанным. Более того, он молится, чтобы его ангелы принесли добро тому, кто его приветствует.

Он продолжает читать в «Кадирде»: «Имран ибн аль-Хусейн (р.а.) передает: «Однажды к Посланнику Аллаха (с.а.в.) пришел человек и сказал: «Мир вам». Посланник Аллаха (с.а.с.) ответил на его приветствие и сказал: «За ваши добрые дела записано десять заслуг». Пришел другой человек и сказал: «Ассаляму алейкум уа рахматуллахи уа баракатух». Посланник Аллаха (с.а.с.) ответил на его приветствие и сказал: «За ваши добрые дела записано двадцать заслуг». Другой человек пришел и сказал: «Мир вам, и да благословит вас Бог и простит вас». Пророк (мир ему и благословение) сказал: «За ваши деяния записано тридцать заслуг».

«Что Саи имеет в виду под «намеи амол»?» — спросил Мухаммадали.

— Дитя мое, Бог создал людей и прикрепил к каждому человеку двух ангелов, чтобы показать ему, что он сделал в мире, одного на правом плече, а другого на левом плече. Ангел на правом плече записывает добрые дела этого человека, а ангел на левом плече записывает плохие. Эта записная книжка называется «намеи амол». Теперь ты понимаешь? Да, благослови вас, чтобы вы знали, как здорово здороваться. Если вы отдаете честь, положив руку на грудь, ваше уважение возрастет еще больше. Мой совет тебе, дитя мое, здоровайся со всеми, кого ты знаешь или нет, большими или маленькими.

Приветствующий никогда не будет в недостатке, не увидит зла, будет почитаем и уважаем.

Бахадыр КАДИРОВ
[/spoiler]

Если вам понравилась статья, поделитесь ею с друзьями в социальных сетях.
Sirlar.uz