Hasan Basriy hikmatlari, eng sara hikmatlar to’plami

Hasan Basriy (h. 21-110/728) — eng atoqli tobe’inlardan, hazrati Ali tarbiyalagan, ko‘plab sahobalar bilan uchrashgan, hadis va fiqhda buyuk olim bo‘lgan.


Sizlar xohlagancha ilm o‘rganaveringlar. Allohga qasamki, amal qilmaguningizcha Alloh sizlarga uning uchun ajr bermaydi. Ahmoqlar himmati rivoyat qilish, ulamolar himmati rioya qilishdir.

Olimlarning jazosi — qalblarining o‘lganidir. Qalbning o‘lishi esa ilmi va uxroviy amallari bo‘la turib, dunyoviy niyatlar ketida yurganidir.

Ilm talab qilinglar, faqat ilmni hilm (muloyimlik) va viqor bilan yashiringlar.

Olimlarning ilmini, faylasuflar nazariyasini to‘plab, amalda nodonlar darajasida ish ko‘ruvchilardan bo‘lma!

Olimlar qalamlarining siyohi shahidlar qoni bilan o‘lchanadi. Shunda olimlar qalamlarining siyohi shahidlar qonidan og‘ir keladi.

Olimlar bo‘lmaganida insonlar chorva mollari kabi bo‘lib qolardilar.

Olimlar yulduzlarga o‘xshaydi. Agar ko‘rinib tursa, odamlar ular bilan yo‘l topishadi. Agar ko‘zdan yo‘qolib, zulmatda qolsalar, qayoqqa yurishni bilmay hayron qolishadi.

Bir kishi ilm o‘rganib, so‘ng uni boshqalarga o‘rgatishi ham amal hisoblanadi.

Amal qilmay turib, jannatni talab etish gunohlardan biridir.

Allohga qasamki, qay bir banda do‘zaxga aniq ishonsa, unga keng dunyo tor bo‘lib qoladi. Munofiq esa do‘zax garchi mana shu devorning ortida turgan bo‘lsa ham, unga tushmagunicha shubha qilaveradi.

Ey Odam bolasi, sening sahifang ochildi, ikki hurmatli farishta senga vakil qilindi. Bittasi o‘ng tarafingda turib yaxshiliklaringni yozadi, ikkinchisi chap tomoningda yomonliklaringni bitadi. Nimani xohlasang, qilaver. Vafot etganingda sahifang berkitiladi va qabringda bo‘yningga osib qo‘yiladi. Qiyomat kuni shunday holda qabringdan chiqasan.

Yaxshi gap — amri ma’ruf, nahiy munkar, qilmu avf, kechirim va shirin so‘zlardan iboratdir.

Alloh taolo hokimlarga uchta narsani bildirdi: havoyi nafsga ergashmaslikni, Alloh taolodan qo‘rqishni va insonlardan qo‘rqmaslikni, Alloh oyatlarini ozgina pulga sotmaslikni.

So‘z amal bilan durust bo‘ladi. Amal va so‘z niyat bilan durust bo‘ladi. So‘z, amal va niyat sunnat bilan durust bo‘ladi.

“La ilaha illalloh” — jannatning bahosidir.

Agar munofiqlarning gunohlari yer yuzidagi o‘simliklar singari bo‘lsaydi, oyoq bosishga joy topolmasdik.

Gunoh qilmaslik tavba qilishdan osonroq.

Mo‘min degan o‘z nafsining hokimi bo‘lmog‘i kerak. U nafsini Alloh uchun hisob berdiradi. Dunyoda nafs bilan hisob-kitob qilganlarning oxiratdagi hisob-kitobi osonroq o‘tadi.

Fikr — yaxshilik va yomonliklarni ko‘rsatadigan oina.

Kimning kalomi hikmat bo‘lmasa, u lag‘vdir,  kimning sukuti tafakkur bo‘lmasa, u sahvdir, kimning nazari ibrat bo‘lmasa, u lahvdir (o‘yindir).

Bir soatlik tafakkur kechasi bilan qoim turishdan yaxshiroq.

Oqillar zikrdan tafakkurga, tafakkurdan zikrga o‘tadilar. Qalblarining gapirishini talab qiladilar. Va nihoyat qalblari hikmatli so‘zlarni ayta boshlaydi.

Dunyo kezib oxiratini topganni ko‘rmadik, lekin oxiratini qidirib, dunyosini topganlarni ko‘rdik.

Alloh bandasi uchun biron yaxshilikni niyat qilganda, unga bir dunyolik beradi, u tugagach, yana beradi. Agar bandasining nazarida bu dunyolik haqir ko‘rinsa, unga ahamiyat bermasa, Alloh yanada mo‘lroq beradi.

Allohga ont ichib aytamanki, pul aziz qilgan har insonni Alloh xor aylagay.

Men shunday insonlarni ko‘rdimki, ular uchun dunyo hayoti shu sizlar kezib yurgan tuproqdan ham tuban. Dunyo ortdimi yo yo‘q bo‘ldimi, unga kulib boqdimi, bunga kulib boqdimi — hech ahamiyat bermaydilar.

Odamzot uch narsaga afsuslanib bu dunyodan ko‘chadi: to‘plagan moli va boyligi bilan to‘ymaydi, orzulariga erisholmaydi, oxirat hayoti uchun hozirligini qilolmaydi.

Eng quturgan hayvon ham pishiq qarmoq bilan ilintirishga nafsingchalik loyiq emas.

Pulni o‘ylab sarf qilmoq yarim foydadir.

Torlik-ziqnalik qilmanglar, aks holda sizlarga torlik qilinadi.

O’lim dunyo hayotini bir pul qildi. Shu tufayli farosatli insonlarga quvonish uchun hech imkon qoldirmadi.

Quyoshning har botishida bir parcha kamayishing bor.

Yaxshi qo‘shni senga ziyon va tashvish yetkazmaydigan qo‘shni emas (aslida bunday qo‘shni ham yaxshi), balki sening yomonligingga chidab yashayotgan qo‘shnidir.

To‘rtta narsa kishining muruvvatidan: tilining rostgo‘yligi, birodarlarining xato-kamchiliklarini kechirishi, ahli zamonining taniqli kishisiga saxovat qilishi, tanish va qo‘shnilarga ozor berishdan tiyilishi.

Hammomga ikki izor bilan kirish durust. Birinchi izor avrat uchun, ikkinchisi — ko‘z uchun, ya’ni ko‘zini odamlarning avratidan to‘sish uchun.

Birodarlarimiz biz uchun ahli oilamizdan ham qimmatliroqdir. Chunki ahlimiz bizga nuqul dunyoni eslatadi, birodarlarimiz esa — oxiratni!

Xotinining   nafsoniy   orzulariga   bo‘ysungan   har   bir   erkakni   Alloh jahannam otashiga otmay qo‘ymaydi.

Kishi ahli ayoliga ishlatish uchun qarz so‘rab, keyin uni uzishga harakat qilsa-yu shu qarz bilan vafot etib qolsa, Alloh taolo uning da’vogarlarini rozi qiladi.

Ey odam bolasi, nega birodaringga hasad qilasan? Agar Alloh suyganligi sababli u bandaga ne’mat ato qilgan bo‘lsa, sen Alloh suygan bandaga qanday hasad qilasan? Agar uning mol-davlat topishiga boshqa sabab bo‘lsa (ya’ni, harom yo‘llar bilan topgan bo‘lsa), oqibatda do‘zaxga eltuvchi bo‘lgan mol-davlatning nimasiga hasad qilasan?

Kim senga gap yetkazsa, bilginki, sening gapingni ham boshqaga yetkazadi.

Manba: islom.ziyouz.com
Ma’lumotlarni rus tilida o‘qing👇
Хасан Басри (21-110/728 г. хиджры) — один из самых известных подданных, он был воспитан Хазратом Али, встретил много товарищей и был великим знатоком хадисов и юриспруденции.

Учись сколько хочешь. Клянусь Аллахом, Аллах не вознаградит вас за это, пока вы не сделаете это. Долг глупцов — рассказывать, а долг ученых — наблюдать.

Наказание ученых — смерть их сердец. А смерть души – это когда она имеет мирские намерения, имея при этом знания и потусторонние дела.

Требуй знаний, но прячь их под хильмом (мягкостью) и достоинством.

Собирайте знания ученых, теории философов и не будьте одним из тех, кто работает на уровне невежд!

Чернила пера ученых измеряются кровью мучеников. Тогда чернила пера ученых будут тяжелее крови мучеников.

Без ученых люди были бы как скот.

Ученые подобны звездам. Если он будет виден, люди найдут к ним подход. Если они потерялись и остались в темноте, они задаются вопросом, куда идти.

Это также практика, когда человек изучает знания, а затем передает их другим.

Просить рая, не делая этого, — один из грехов.

Клянусь Аллахом, если раб верит в ад, широкий мир станет для него узким. И лицемер продолжает сомневаться, пока ад не скроется за этой стеной.

О сын Адама, твоя страница открыта, тебе представлены два благородных ангела. Один стоит справа от вас и записывает ваши добрые дела, другой слева записывает ваши плохие дела. Делай что хочешь. Когда вы умираете, ваша страница запечатывается и вешается вам на шею на могиле. Вот как вы выйдете из своей могилы в Судный день.

Хорошая речь состоит из добрых слов, дурных поступков, прощения, прощения и ласковых слов.

Всевышний Аллах открыл правителям три вещи: не идти на поводу у собственных желаний, бояться Бога и не бояться людей, и не продавать аяты Божьи за небольшие деньги.

Слова верны делам. Действия и слова верны с намерением. Слова, действия и намерения соответствуют Сунне.

«Ля иляха иллаллах» — это цена рая.

Если бы грехи лицемеров были подобны растениям на земле, нам некуда было бы ступать.

Легче не грешить, чем покаяться.

Верующий должен контролировать свое эго. Он даст отчет за свою душу Богу. Расплата в будущей жизни будет легче для тех, кто ведет расчеты со своим эго в этом мире.

Мысль — это зеркало, которое показывает хорошее и плохое.

Чья речь не мудра, то насмешка, чье молчание не мыслимо, то заблуждение, и чьи глаза не поучительны, то насмешка.

Час созерцания лучше, чем не спать всю ночь.

Мудрые люди переходят от зикра к созерцанию, от созерцания к зикру. Они требуют, чтобы их сердца говорили. И, наконец, их сердца начинают говорить слова мудрости.
Мы не видели тех, кто скитался по миру и нашел свой конец, но мы видели тех, кто нашел свой мир в поисках конца.

Когда Аллах желает Своему рабу что-то хорошее, Он дает ему одну мирскую жизнь, а когда она заканчивается, Он дает ее снова. Если это мирское покажется его рабу бесполезным, если он не позаботится о нем, то Бог даст ему с избытком.

Клянусь Богом, что Бог презирает каждого человека, который ценит деньги.

Я видел таких людей, для которых мирская жизнь ниже земли, по которой ходишь. Им все равно, вырос мир или нет, смеялись, смеялись.

Человек покидает этот мир, сожалея о трех вещах: неудовлетворенности накопленным богатством, неспособности осуществить свои мечты и неспособности подготовиться к загробной жизни.

Даже самое бешеное животное не заслуживает того, чтобы его поймали на удочку.

Тратить деньги вдумчиво — половина пользы.

Не скупитесь, иначе будете скупы.

Смерть стоила жизни мира. Из-за этого он не оставил мудрецам никакой возможности порадоваться.

Каждый раз, когда садится солнце, вы теряете кусок.

Добрый ближний — это не ближний, который не причиняет вам вреда и не беспокоит вас (собственно, такой ближний тоже хорош), а ближний, терпящий ваше зло.

От доброты человека четыре вещи: правдивость речи, прощение ошибок и недостатков своих братьев, великодушие к известному человеку своего времени, воздержание от вреда знакомым и ближним.

Входить в ванную комнату правильно с двумя знаками. Первый знак — для интимных мест, а второй — для глаз, то есть для того, чтобы закрывать глаза от интимных мест людей.

Наши братья дороже для нас, чем наша семья. Потому что наши люди напоминают нам о загробном мире, а наши братья — о загробном мире!

Бог не бросит каждого мужчину, который подчиняется чувственным желаниям своей жены, в адское пламя.

Если мужчина попросит взаймы для пользования своей женой, а затем попытается вернуть его и умрет с этим долгом, Аллах удовлетворит его женихов.

Сын человеческий, почему ты ревнуешь к своему брату? Как вы можете ревновать к слуге, которого любит Бог, если Бог благословил его, потому что он любит его? Если у него есть другая причина приобрести богатство (т. е. он приобрел его незаконным путем), почему вы завидуете его богатству, которое в конечном итоге ведет в ад?

Кто бы ни говорил с вами, знайте, что он будет говорить и с другими.

Источник: islam.ziyouz.com
[/spoiler]

This domain is for use in illustrative examples in documents. You may use this domain in literature without prior coordination or asking for permission.

More information...

Если вам понравилась статья, поделитесь ею с друзьями в социальных сетях.
Sirlar.uz

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: