Husayn Voiz Koshifiy (1440-1505) — movarounnahrlik taniqli olim, adib, uning “Axloqi Muhsiniy”, “Kalila va Dimna”, “Futuvvatnomai Sultoniy” asarlari Sharqda mashhur.
Amalda qo‘llanilmaydigan bilim jonsiz tanaga o‘xshaydi. Bilim daraxtdir, amal esa — uning mevasi… Hosil bermaydigan shox nosog‘lom bo‘ladi.
Hamma kishilar aqlga muhtojdirlar, aql esa amaliyotga, ish-harakatga ehtiyoj sezadi. Shuning uchun ham amaliyotni aqlning oynasi, deyishadi.
Boylik, shamshir va lashkardan tayanch izlama. Dono kishilarning pand-nasihatlariga quloq sol. Shamshir va o‘qni yo‘q qiladigan nasihatlarga amal qil.
Ey xoja, qachongacha boylik to‘playsan, ular o‘limingdan keyin qolib ketadi-ku! Agar Xorun xazinasini jamlasang ham, baribir sening ta’magirliging va ochko‘zliging tugamaydi.
Sabr bilan ishlar bitar, shoshqaloqlik boshga yetar.
Takabburga salom berma, salomga javob qaytarishi unga og‘irlik qiladi, javob bermagani esa senga og‘ir tuyuladi.
Mehmonni eshikka kuzatib qo‘yish sunnatdir.
Dunyoning ishlari siyosatsiz tartibga tushmaydi. Agar ta’lim-tarbiya, jazo to‘g‘risidagi qonun-qoida bo‘lmasa, mamlakat ishlari buziladi.
Agar adolat himoya qilinmasa, zaif va kuchli odamlar yo‘qolib ketadi. Modomiki, zaiflar qirilib ketar ekan, kuchlilar ham omon qolmaydi. Chunki kishilarning turmushi bir-biri bilan o‘zaro bog‘liq. Xullasi kalom, xalqning ahvoli adolatsiz yaxshilanmaydi.
Yomonlik butun nuqsonlar majmuidir.
Jiddu jahd — serharakatlilik, g‘ayrat va matonat bilan bir ishga kirishmoqlikdir. Bu sifat eng go‘zal sifatlardan bo‘lib, himmatga tobe’dir.
Yaxshi qiliq, go‘zal muomala bir yo‘ldirki, u yo‘l bilan yurmasdan turib, izzat va sharaf manziliga yetib bo‘lmaydi. U yo‘lga qadam bosmasdan turib, vujud yukini hayvoniyat biyobonidan insoniyat dorilmulkiga eltib bo‘lmaydi.
Go‘zal fe’l-atvorning nishonasi o‘n narsadir: birinchi nishonasi -yaxshilik, ikkinchi — insofli bo‘lish, uchinchi — boshqa odamdan ayb qidirmaslik, to‘rtinchi — biror kishida nojo‘ya harakat ko‘rsa, uni yaxshi yo‘lga boshlash, beshinchi — bir odam o‘z aybiga iqror bo‘lib uzr aytsa, uzrini qabul qilish, oltinchi — boshqalar uchun mashaqqatni o‘z ustiga olish, yettinchi — faqat o‘z manfaatinigina ko‘zlamaslik, sakkizinchi — ochiq yuzli, shirin so‘zli bo‘lish, to‘qqizinchi — muhtojlarning hojatini chiqarish, o‘ninchi — muloyim va tavoze’li bo‘lishdir.
Yaxshilar bilan hamsuhbat bo‘lish va donolar bilan muloqot qilish saodatga eltadi.
To‘rt narsa saodat dalilidir: to‘g‘ri so‘z, tavoze’, halol kasb-hunar, sir saqlash.
Rostgo‘ylik oxirat kunida najotga muyassar qilur.
Takabburlik kaltabinlar va insoniylik tariqidan chiqqanlarning xislatidir.
Hayo va andisha dunyoda tartib saqlashning muhim shartlaridan biri hisoblanadi. Hayo yo‘qolsa, hech kimda vijdon ham qolmaydi. (U holda) dunyoda tartib buziladi. Kishilar bir-biriga befarq qaraydigan bo‘ladilar.
Agar oradan sharmu hayo ko‘tarilsa va kishi kishidan uyalmasa, olam nizomiga xalal yetadi.
G’iybat gunohi zino gunohidan ham ulkan.
Hasad balosi ulkan fasodlar paydo qilur. Chunki hasad bag‘oyat jirkanch xislatdir.
Hasad, boshqalarning rohatini ko‘rolmaslik — hamma sifatlarning pastrog‘idir. Hasad himmat pastligi va ko‘ngil xastaligidan hosil bo‘ladi.
Manba: islom.ziyouz.com
Ma’lumotlarni rus tilida o‘qing👇
Хусайн Ваиз Кошифий (1440-1505) – известный ученый и писатель из Мовароуннахра, произведения которого «Ахлоки Мухсини», «Калила ва Димна», «Футувватномай Султани» известны на Востоке.
Знания, не применяемые на практике, подобны безжизненному телу. Знание — это дерево, а действие — его плод… Ветка, не приносящая плода, нездорова.
Всем людям нужен интеллект, а интеллекту нужны практика и действие. Вот почему говорят, что практика — это зеркало ума.
Ищите поддержки у богатства, меча и армии. Прислушайтесь к советам мудрых. Следуйте совету, который разрушает меч и стрелу.
О господин, сколько ты будешь копить богатство, оно останется после твоей смерти! Даже если вы накопите сокровище Харуна, ваша алчность и алчность не прекратятся.
Вещи будут делаться с терпением и поспешно.
Не здоровайтесь с высокомерным человеком, ему будет трудно ответить на приветствие, и вам будет трудно, если он не ответит.
Сопровождение гостя до двери является Сунной.
В делах мира не будет порядка без политики. Если не будет законов и постановлений о воспитании и наказании, дела страны будут нарушены.
Если справедливость не будет защищена, слабые и сильные люди исчезнут. Пока гибнут слабые, сильные не выживут. Потому что жизни людей взаимосвязаны. Одним словом, без справедливости положение людей не улучшится.
Зло — это целый набор недостатков.
Джидду джахд означает заниматься делом с энергией, рвением и настойчивостью. Это качество является одним из самых прекрасных качеств и подлежит усердию.
Хорошее поведение и хорошее поведение – это путь, не идя по нему, нельзя достичь цели чести и чести. Не ступив на этот путь, невозможно перенести бремя существования из пустыни животного мира в богатство человечества.
Признак хорошего характера состоит из десяти вещей: первый признак — доброта, второй признак — честность, третий признак — не придираться к другому человеку, четвертый признак — если ты видишь, что кто-то делает что-то не так, ты должен Исправьте его.Начнем с того, что пятое — принять извинения, когда человек признает свою вину, шестое — взять на себя труд за других, седьмое — не смотреть только на свои интересы, восьмое — быть открытым быть приветливым, девятое — удовлетворять нужды нуждающихся, а десятое — быть мягким и смиренным.
Беседа с добрыми и общение с мудрыми приносит счастье.
Четыре вещи свидетельствуют о счастье: правильная речь, скромность, честное исповедание, хранение секретов.
Честность спасет тебя в последний день.
Высокомерие характерно для мошенников и дегуманизаторов.
Жизнь и мышление – одно из важных условий поддержания порядка в мире. Ни у кого нет совести, если он теряет чувство юмора. (Тогда) порядок в мире будет нарушен. Люди равнодушно смотрят друг на друга.
Если поднимутся стыд и скромность и люди не будут стыдиться друг друга, тогда порядок во вселенной будет халяльным.
Грех сплетни больше, чем грех прелюбодеяния.
Бич зависти наносит большой ущерб. Потому что зависть — очень отвратительная черта.
Ревность, не видя счастья других, есть низшее из всех качеств. Ревность вызвана низкими усилиями и психическим заболеванием.
Источник: islam.ziyouz.com
[/spoiler]