Abu Lays Samarqandiy hikmatlari, eng sara hikmatlar to’plami

Abu Lays Samarqandiy (h. 301-310 — 396-1003) — Movarounnahrning ulug‘ faqih va muhaddis olimlaridan, «Tanbeh ul-g‘ofilin», «Bo‘ston ul-orifin» asarlari mashhur.


Alloh har bir qalbga ilm gavharini solganki, bandasining qunt-matonati, mehnati davomida doimo sayqal topur.

Farzandingning tili kalimaga juftlangan kundan boshlab, uning ongiga quyidagi uch muborak jumlani quymog‘ing farzdir: “Assalomu alaykum”, “Bismillahir rahmonir rahim”, “Allohu akbar”.

Kim olimning oldiga kelib, u bilan birga o‘tirsa, uning ilmini egallashga qodir bo‘lmasa ham, unga yetti yaxshilik bordir.

Allohga taqvo qilish hamma yaxshilikni o‘z ichiga oluvchi ko‘p ma’noli kalimadir, uning ma’nosi — Alloh taologa itoat qilish, gunoh ishlardan qochish, Yaratganning zikrini doimo qilish, bergan ne’matlariga shukr aytishdir.

Oqil kishi dunyodagi rizqiga rozi bo‘ladi va mol to‘plashga mashg‘ul bo‘lmaydi. Oxirat amallari bilan shug‘ullanadi. Chunki oxirat qaror topish va ne’matlar uyidir. Dunyo foniylik uyi, u xiyonatkor, fitnakordir.

Bilingki, banda yaxshilarning darajasiga aziyatlar va mashaqqatlarga sabr qilish bilan erishadi.

Fazilat ahlini haddidan oshirmasdan hurmat qilish mustahabdir. Biror kishini boyligidan umid qilib, boy bo‘lgani uchun hurmat qilish joiz emas.

Ziyofatdan maqsad — boyligini ko‘z-ko‘z qilish va maqtanish bo‘lmasligi kerak. Faqatgina Payg‘ambarimizning odatlarini qilish, mo‘min birodarlar orasida mehr-oqibatni davom ettirish va ularning qalbiga surur berish bo‘lmog‘i lozim.

Gunohlarning zulmdan-da kattarog‘i yo‘qdir… Zolim qilgan zulmi uchun tavba qilsin, zulm bergan kishisidan kechirim so‘rab olsin. Agar qodir bo‘lmasa, uning uchun istig‘for aytsin, duo qilsin.

Alloh taolo fahm-farosat bergani, g‘aflat uyqusidan uyg‘otgani, bu dunyodan o‘tib, oxiratini o‘ylaydigan qilib qo‘ygani naqadar yaxshidir.

Dunyoda tilni saqlashlik oxiratdagi pushaymonlikdan yengilroqdir.

Kibr kofirlarning va fir’avnlarning axloqidandir. Tavoze’ esa payg‘ambarlar va solihlarning axloqidandir. Chunki Alloh taolo kofirlarni kibr bilan sifatladi.

Hayo ikki xil bo‘ladi: siz bilan odamlar orasidagi hayo, Alloh bilan sizning orangizdagi hayo. Odamlar bilan sizning orangizdagi hayo qarash halol bo‘lmagan narsalardan ko‘zingizni to‘sishingizdir. Siz bilan Alloh o‘rtasidagi hayo Allohning ne’matlarini bilmog‘ingiz va so‘ngra Unga gunoh qilishdan uyalishingizdir.

Mo‘min kishi rashkchi bo‘lishi kerak. Biror erkak va ayolning fahsh ishlarini bilsa, hech rozi bo‘lmasin. Agar qodir bo‘lsa, qo‘li bilan qaytarsin, bo‘lmasa, tili bilan. Hech bo‘lmasa, qalbi bilan yomon ko‘rsin.

Ayol kishiga eng haqqi ko‘p kishi erdir, erkak kishiga eng haqqi ko‘p kishi -onasidir.

Parvardigor bizga nasiba qilib yaratgan ne’matlar va ro‘yolar (boyliklar) ichida doim qadr-qimmat qilishimiz lozim bo‘lgan, e’zozlashimiz shart bo‘lgan oliy fazilat — do‘stlik va mehr-oqibatdir.

Xotinning er ustidagi haqqi beshtadir: ayol avrat bo‘lgani uchun uning satrdan chiqishiga yo‘l qo‘ymaslik, chunki bu — gunoh va erkaklik g‘ururining toptalishidir; xotiniga tahorat, namoz, ro‘za kabi zarur ilmlarni o‘rgatish; uni haloldan ovqatlantirish, chunki, go‘sht haromdan o‘ssa, olov bilan eriydi; unga zulm qilmaslik, chunki ayol er uchun omonatdir; agar xotin haddidan oshsa, bundan ham yomonroq holatga tushib qolmasligi uchun unga nasihat qilish.

Agar falonchining kiyimi kalta yoki uzun desangiz, bu g‘iybat bo‘ladi. Endi falonchining kiyimini zikr qilish g‘iybat bo‘lsa-yu o‘zidan gapirsangiz, qanday bo‘larkin?

Hasaddan zararliroq narsa yo‘q. U hasad qiluvchi kishiga beshta azobni olib keladi: g‘ami tugamaydi, musibat oladi-yu unga ajr kelmaydi, yomonlikni olib keladi, Alloh taolo unga g‘azab qiladi, uning uchun tavfiq eshiklari yopiladi. Bu beshta azob hasad qilingan kishiga emas, hasadgo‘yning o‘ziga yetadi.

Manba: islom.ziyouz.com
Ma’lumotlarni rus tilida o‘qing👇
Абу Лаис Самарканди (301-310 — 396-1003) — один из великих правоведов и мухаддисоведов Моваруннахра, чьи труды «Танбе уль-гафилин» и «Бо’стан уль-арифин» известны.

Бог вложил жемчужину знания в каждое сердце, чтобы усердие и трудолюбие Его слуги всегда заставляли его сиять.

С того дня, как язык вашего ребенка стал сопряжен со словами, обязательно внушить ему следующие три благословенных предложения: «Ассаламу алейкум», «Бисмиллахир рахманир рахим», «Аллаху акбар».

Кто придет к ученому и сядет с ним, даже если он не в состоянии приобрести свое знание, для него есть семь благ.

Таква к Аллаху – это многозначное слово, включающее в себя все благое, его смысл в том, чтобы повиноваться Всевышнему Аллаху, избегать греховных поступков, всегда помнить Творца, быть благодарным за Его милости.

Мудрый человек довольствуется мирскими средствами к существованию и не накапливает богатства. Он занят делами будущей жизни. Потому что загробный мир — это дом поиска решения и благословений. Мир – это дом преисподней, он коварен, коварный.

Знай, что слуга достигает уровня добра, претерпевая страдания и лишения.

Мустахаб уважать добродетельных людей, не преувеличивая этого. Нельзя уважать человека за то, что он богат, надеясь на его богатство.

Цель вечеринки не должна состоять в том, чтобы хвастаться своим богатством. Нужно только следовать традициям нашего Пророка, продолжать добро среди верующих братьев и даровать мир их сердцам.

Нет большего греха, чем угнетение… Угнетатель должен покаяться в своей несправедливости и просить прощения у человека, которого он угнетал. Если он не в состоянии, пусть просит прощения и молится за него.

Как хорошо, что Всевышний Аллах дал нам понимание, пробудил нас от сна небрежности, прошел этот мир и заставил нас думать о Последней жизни.

Сдержать язык в этом мире легче, чем сожалеть в Последней жизни.

Высокомерие — одна из нравов неверных и фараонов. Смирение — одна из добродетелей пророков и праведников. Потому что Всевышний Аллах охарактеризовал неверных с высокомерием.

Есть два вида скромности: скромность между вами и людьми и скромность между вами и Богом. Скромность между вами и людьми означает, что вы закрываете глаза от того, что нечестно. Скромность между вами и Аллахом заключается в том, что вы знаете благословения Аллаха, а затем вам стыдно грешить против Него.

Верующий должен завидовать. Если мужчина или женщина знают о своей половой распущенности, он не должен соглашаться на это. Если сможет, пусть вернет рукой, если нет, языком. По крайней мере, пусть ненавидит его всем сердцем.

Самый важный человек для женщины – это ее муж, а самый важный человек для мужчины – ее мать.

Среди благословений и мечтаний (богатств), которые Бог создал для нас, дружба и доброта являются высшими добродетелями, которые мы всегда должны лелеять и уважать.
Прав женщины на земле пять: не позволять ей выходить за рамки, потому что она частная, потому что это грех и попрание мужской гордыни; обучение своей жены необходимым знаниям, таким как омовение, молитва и пост; кормить его из халяля, потому что если мясо вырастет из харама, оно будет расплавлено огнем; не притесняй ее, потому что женщина залог для мужа; если женщина выходит за рамки, посоветовать ей не попадать в худшую ситуацию.

Если вы скажете, что у такого-то человека одежда короткая или длинная, то это сплетни. Упоминание одежды такого-то и такого-то — это сплетни, а как насчет того, чтобы рассказать о себе?

Нет ничего вреднее зависти. Он приносит пять мук завистнику: он не окончит свою печаль, он будет страдать и не будет вознагражден, он принесет зло, Аллах разгневается на него, и двери тауфика будут закрыты для него. Эти пять наказаний приходят не к тому, кто завидует, а к тому, кто завидует.

Источник: islam.ziyouz.com
[/spoiler]

This domain is for use in illustrative examples in documents. You may use this domain in literature without prior coordination or asking for permission.

More information...

Если вам понравилась статья, поделитесь ею с друзьями в социальных сетях.
Sirlar.uz

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: