XX asr turk sheʼriyatida shoirlar sultoni deya ulugʻlangan Najib Fozil Qisakurak 1904 yilda Istanbulda tugʻilgan. Bolalalik yillari shu shaharda oʻtdi. 1924–1925 yillarda Fransiyada falsafadan tahsil oldi. Biroq oʻqishni tugatmasdan qaytgandan soʻng har xil ishlar bilan shugʻullandi. Universitetda dars berdi (1939–1943). 1945 yildan soʻng faqat nashriyot ishlariga berildi. 1922 yildan eʼtiboran nashr etilgan sheʼrlari shakl va mazmunan yangiligi va chuqurligi bilan juda mashhur boʻldi.
“Oʻrgimchak toʻri” nomli ilk sheʼriy kitobi 1925 yilda nashr qilindi.
Najib Fozil 30-yillarda chuqur falsafiy izlanishlar yoʻliga kirdi. Uning fikriy dunyoqarashi oʻsha yillarda keng shakllana boshladi. Oʻsha davrda turk dramasining shoh asarlari orasidan joy olgan “Bir odam yaratmoq” pyesasi bilan birgalikda boshqa sahna asarlarini ham yozdi. 1936 yilda “Ogʻoch” nomli sanʼat va adabiyot oynomasini nashr qildi.
Najib Fozil shoir va sanʼatkor, mutafakkir sifatida, ayniqsa, 1943 yilda nashr etilgan “Buyuk Sharq” oynomasi bilan keng tanildi. Bu oynomani turli vaqtlarda umrining oxirigacha nashr ettirdi.
Najib Fozil oʻzi yashagan davrning siyosiy tizimiga qarshi jiddiy tanqidiy qarashlari bilan ham ajralib turardi. U baʼzi mansabdorlarning diniy va milliy unsurlarni rad etgan fikrlariga qarshi matbuotda chiqishlar qildi. Shu sababli uni vaqti-vaqti bilan ayblab, jazoladilar. 1983 yilda vafot etmaganida qamalishi mumkin edi.
Najib Fozil – XX asr turk sheʼriyatining eng ulugʻ vakillaridan biri. Turkiyada Najib Fozilchalik taʼsiri boʻlmagan, biroq gʻoyaviy sabablar tufayli koʻproq tanilgan Nozim Hikmat bilan qiyoslaganda Najib Fozil sheʼrlarining teranligi va maʼnodorligi bilan ajralib turadi.
Najib Fozil faqat koʻplab sheʼriy toʻplamlari, “Saylanma”lari qayta-qayta nashr etilgan buyuk shoirgina boʻlib qolmay, balki “Bir odam yaratmoq”, “Rais bey” kabi asarlari bilan peshqadam dramaturglardan biri hisoblanadi. Uning hikoyalari ham sheʼr va daramlari kabi maʼnodor va taʼsirlidir.
Ayni paytda Najib Fozil oʻz davri turk ijtimoiy tafakkur tarziga kuchli taʼsir etgan shaxs sifatida ham nom qozongan. Ayniqsa, u Turkiyada ziyolilar orasida yangicha diniy qarashlarning peshvolaridan biri sanaladi. Unga hayotining soʻnggi yillarida Sultonushshuaro (shoirlar sultoni) unvoni berilgan.
Najib Fozilning 100ga yaqin kitoblari nashr etilgan. Sheʼrlari asosan “Chila” (“Gʻussa”) kitobida jamlangan boʻlib, bu kitob keyingi davr turk sheʼriyatining eng muhim asarlaridan biridir. Dramalari, hikoyalari bilan bir qatorda juda koʻp ijtimoiy-siyosiy fikrlari, esse va xotiralari ham kitob holida nashr etilgan.
Ma’lumotlarni rus tilida o‘qing👇
Наджиб Фазиль Кисакурак, которого в турецкой поэзии ХХ века прославляли как султана поэтов, родился в 1904 году в Стамбуле. В этом городе прошли его детские годы. В 1924-1925 годах изучал философию во Франции. Однако, вернувшись, не закончив учебы, он работал на разных работах. Преподавал в университете (1939–1943). После 1945 года он использовался только для издательского дела. Его стихи, издававшиеся с 1922 г., стали очень популярными благодаря своей новизне и глубине формы и содержания.
Первая книга стихов под названием «Паутина» была опубликована в 1925 году.
В 1930-х годах Наджиб Фазиль приступил к глубоким философским исследованиям. В эти годы начало формироваться его интеллектуальное мировоззрение. В то время он также написал другие сценические пьесы, наряду с пьесой «Бир Одам Яратмок», которая входит в число королевских произведений турецкой драматургии. В 1936 году издавал художественно-литературный журнал «Огоч».
Наджиб Фазиль стал широко известен как поэт, художник и мыслитель, особенно благодаря книге «Буюк Шарк», изданной в 1943 году. Эту книгу он издавал в разное время до конца своей жизни.
Наджиб Фазиль также отличался серьезными критическими взглядами на политическую систему того времени, когда он жил. Он выступал в печати против мнения некоторых официальных лиц, отвергавших религиозные и национальные элементы. Из-за этого его время от времени обвиняли и наказывали. Если бы он не умер в 1983 году, его могли бы посадить в тюрьму.
Наджиб Фазиль — один из крупнейших представителей турецкой поэзии ХХ века. Стихи Наджиба Фазиля выделяются своей глубиной и смыслом по сравнению с Нозимом Хикматом, который не испытал влияния Наджиба Фазиля в Турции, но более известен по идеологическим причинам.
Наджиб Фазиль не только великий поэт, чьи многочисленные поэтические сборники и «Избранные» неоднократно публиковались, но и один из ведущих драматургов со своими произведениями, такими как «Создание человека» и «Раис бей». Его рассказы так же значимы и трогательны, как его стихи и сны.
В то же время Наджиб Фазиль приобрел репутацию человека, оказавшего сильное влияние на турецкое общественное мышление своего времени. В частности, он считается одним из лидеров новых религиозных взглядов среди интеллигенции Турции. В последние годы жизни ему был присвоен титул Султанушшуаро (Султан поэтов).
Издано около 100 книг Наджиба Фазиля. Его стихи в основном собраны в книге «Чила» («Гнев»), которая является одним из важнейших произведений турецкой поэзии позднего периода. Наряду с его драмами и рассказами многие из его социально-политических мыслей, эссе и мемуаров были опубликованы в виде книг.
[/spoiler]
This domain is for use in illustrative examples in documents. You may use this domain in literature without prior coordination or asking for permission.
More information...