Bulbul — Jahon xalq ertagi

Qadim zamonda boy savdogar bo‘lib, uning turli mamlakatlardan keltirgan qimmatbaho buyumlari juda ko‘p edi. U qayerga bormasin, esdalik uchun biror yaxshi narsa olib qaytardi-da.

Savdogarning uyida bir bulbul bor edi. U kumushdan yasalgan katta va chiroyli qafasda yashardi. Savdogar undan hech narsani ayamasdi. Xizmatkor bulbulga har kuni – tongda, tushlikda va oqshomda sadaf idishda suv va eng sara donlardan olib kelardi. Bulbul g‘am-tashvishsiz, farovon yashardi. Kuylashda unga yetadigani yo‘q edi.

Savdogar uning quvnoq sayrashini eshitib, “U erkinlikdan ko‘ra mening uyimda baxtliroq yashayapti”, deb o‘ylardi.

Bir kuni savdogar boshqa mamlakatga safarga otlanibdi. Bundan xabar topgan bulbul savdogardan iltimos qilibdi:

– Xo‘jayin, mendan doim yaxshiligingizni ayamadingiz. Yana bir iltimosimni bajarsangiz. Siz hozir mening yurtimga ketyapsiz. U yerdagi anor bog‘ida qarindosh-urug‘larim yashaydi. Ularga salomimni yetkazib, hech narsadan nolimasdan sog‘-salomat yashayotganim haqida xabar bersangiz.

– Yaxshi, aytganingdek qilaman, – dedi savdogar va yo‘lga tushdi.

U manzilga yetib kelib, mollarini sotib bo‘lgach bulbul aytgan bog‘ni izlashga tushdi. Uzoq yo‘l yurib, nihoyat, g‘oyatda chiroyli bir boqqa duch keldi. Bog‘da son-sanoqsiz gullar ochilib yotardi. Yon-atrofdan esa yoqimli, muattar hid taralardi. Qayerga qaramang, hamma joyda – hatto daraxtlarning har bir shoxiga qo‘nib olgan bulbullar jarangdor ovoz bilan qo‘shiq kuylashardi. Ulardan biri shunday nola bilan sayrardiki, befarq tinglay olmasdi.

– Men izlayotgan qushlar shular bo‘lsa kerak, – deb o‘yladi savdogar va daraxtga yaqinlashib qichqirdi:

– Hoy, bulbul! Mening uyimda sening ukang yashaydi. U senga va barcha yaqinlariga salom yo‘llashimni, o‘zining sog‘-salomat, betashvish yashayotganini aytib qo‘yishimni so‘radi.

Bu so‘zlarni eshitgan bulbul xuddi o‘q yeganday yerga tappa quladi. Savdogar nima qilishini bilmay qoldi. Qush qanotlarini keng yoyib, og‘zini ochgancha qimir etmay yotardi.

“Eh, bekor unga ukasi haqida eslatdim, – o‘yladi savdogar. – Ukasini sog‘inib, kuyunib yotganga o‘xshaydi… Endi pushaymondan foyda yo‘q”.

Savdogar yerda o‘lib yotgan qushni olib uzoqroqdagi maysaning ustiga irg‘itdi.

Bulbul esa yerga tushgan zahoti tirilib, pir etib uchib daraxtga qo‘ndi-da, shoxdan-shoxga o‘tib sayraganicha, bog‘ ichiga kirib ketdi.

– To‘xta, qayerga ketyapsan? – qichqirdi savdogar. – Axir, ukang sendan xabar kelishini kutyapti!

Lekin bulbul uning gapiga quloq solmadi, sho‘xchan kuylagancha qalin barglar orasida g‘oyib bo‘ldi. Savdogar uyga xafa bo‘lib qaytdi.

– Xo‘jayin, yaqinlarimdan biror xabar keltirdingizmi? – so‘radi undan bulbul.

– Qarindoshlaringga sen haqingda hamma gapni aytdim, lekin ulardan hech qanday xabar keltirolmadim. Aftidan, ular sen haqingda eshitishni istashmadi. Akangga sen to‘g‘ringda so‘zlab berdim, u esa quloq ham solmadi va o‘zini shunday o‘lganga solib oldiki, men uning o‘lganiga paqqos ishondim. Uni yerdan olib, maysazorga irg‘itdim. Shunda u to‘satdan tirilib, uzoqlarga uchib ketdi.

Buni eshitgan bulbul chuqur qayg‘uga cho‘mdi. Kun bo‘yi hech narsa yemadi, ichmadi, hatto ovoz ham chiqarmadi. Savdogar uni qutqarib qolish uchun ko‘p harakat qildi. Lekin foydasi bo‘lmadi.

Ertalab yemish olib kelgan xizmatkor bulbulning qafasda o‘lib yotganini ko‘rdi. Savdogar sayroqi qushidan ayrilganiga qattiq kuyindi. Afsuslanishdan foyda yo‘qligini sezib, xizmatkorni chaqirdi va qushni uydan uzoqroqqa tashlab kelishni buyurdi. Xizmatkor uni olib devor tashqarisiga olib chiqdi va axlatxonaga irg‘itib yubordi.

Bulbul yerga tushib ulgurmasdan jonlandi va quvnoq qo‘shig‘ini kuylab bog‘ ustida aylana boshladi.

– Menga ajoyib maslahat olib kelganingiz uchun rahmat, xo‘jayin! – deb qichqirdi va o‘z vatani tomon uchib ketdi.

“Gulxan” jurnalining 2018 yil 4-sonida chop etilgan.
Ma’lumotlarni rus tilida o‘qing👇
В давние времена он был богатым купцом и привозил много драгоценностей из разных стран. Куда бы он ни пошел, он привозил что-нибудь хорошее на память.

В купеческом доме жил соловей. Он жил в большой и красивой клетке из серебра. Купец ничего не жалел. Слуга приносил соловью воду и лучшие зерна в перламутровой чаше каждый день — утром, в полдень и вечером. Соловей жил счастливо и беззаботно. Он не умел петь.

Купец услышал ее веселую резвость и подумал: «В моем доме ей лучше жить, чем на воле».

Однажды купец отправился в путешествие в другую страну. Когда соловей узнал об этом, он спросил у купца:

«Мастер, вы всегда были добры ко мне». Если вы сделаете еще один запрос. Ты сейчас едешь в мою страну. Мои родственники живут там в гранатовом саду. Передайте им мой привет и пусть знают, что я живу в добром здравии, ни на что не жалуюсь.

«Хорошо, я сделаю, как вы говорите», — сказал купец и отправился в путь.

Добравшись до места назначения, он отправился искать сад, о котором ему рассказал соловей. Пройдя долгий путь, он наконец наткнулся на очень красивый сад. В саду цвело бесчисленное количество цветов. Отовсюду распространялся приятный сладкий запах. Куда ни глянь, даже соловьи, сидевшие на каждой ветке деревьев, пели звонким голосом. Один из них орал так громко, что не мог равнодушно слушать.

«Это, должно быть, те птицы, которых я ищу», — подумал купец, подходя к дереву и крича:

— Эй, соловей! Твой брат живет в моем доме. Он просил передать привет Вам и всем его родственникам, передать, что живет в добром здравии и без забот.

Услышав эти слова, соловей упал на землю, как подстреленный. Торговец не знал, что делать. Птица лежала неподвижно с широко расправленными крыльями и открытой пастью.

«Ну, напрасно я напомнил ему о его брате», — подумал купец. «Кажется, он скучает по брату и плачет… Теперь не о чем сожалеть».

Купец подобрал мертвую птицу и бросил ее на дальнюю траву.

Как только соловей упал на землю, он снова поднялся, полетел на дерево и ушел в сад, бродя с ветки на ветку.

— Подожди, куда ты идешь? — крикнул купец. — Ведь твой брат ждет от тебя вестей!

Но соловей не послушал его слов, весело запел и скрылся среди густой листвы. Купец вернулся домой расстроенный.

«Хозяин, вы принесли новости от моих родственников?» — спросил его соловей.

— Я рассказал твоим родственникам все о тебе, но не мог получить от них никаких новостей. Кажется, они не хотели слышать о вас. Я рассказал о тебе своему брату, но он даже не послушал и притворился мертвым, так что я почти поверил, что он умер. Я поднял его с земли и бросил на газон.Потом он вдруг ожил и улетел.

Услышав это, соловей глубоко опечалился. Он не ел, не пил и даже не издавал ни звука весь день. Купец изо всех сил пытался его спасти. Но это не помогло.

Утром слуга, принесший еду, увидел умирающего в клетке соловья. Купец оплакивал потерю своей хищной птицы. Поняв, что жалеть бесполезно, он подозвал слугу и приказал ему выбросить птицу подальше от дома. Слуга вынес его за стену и выбросил в мусорное ведро.

Прежде чем упасть на землю, соловей ожил и начал кружить над садом, распевая свою веселую песенку.

«Спасибо за отличный совет, Мастер!» — крикнул он и полетел на родину.

Опубликовано в 4-м номере журнала «Гулхан» за 2018 год.
[/spoiler]

Если вам понравилась статья, поделитесь ею с друзьями в социальных сетях.
Sirlar.uz

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: