Bolalarda gipotireoz sabablari va davolash sirlari usullari

Bolalarda gipotireoz sabablari va davolash sirlari usullari

Bolalarda gipotireoz – endokrin kasallik bo‘lib, tireoid gormonlarining qalqonsimon bezdan kam ajralib chiqishi yoki bu gormonlarning hujayralarga ta’sir etmaslik holatidir. Bolalarda gipotireoz holsizlik, tormozlanish, mushaklar gipotoniyasi, tishlar chiqishi kechikishi, liqildoqlarning kech bitishi, o‘sishda ortda qolish va aqliy rivojlanish kechikishi bilan namoyon bo‘ladi. Bolalarda gipotireozni erta bosqichlarda aniqlash uchun TTG gormoni, T4, tireoglobulin, antitireoid antitelolarga skrining tekshiruv o‘tkazish kerak bo‘ladi. Bundan tashqari qalqonsimon bez UTT (UZI) tekshiruvi va sintigrafiya tekshiruvi o‘tkaziladi. Bolalarda gipotireozni davolashda gormon o‘rnini bosuvchi preparatlardan foydalaniladi.

Bolalarda gipotireoz

Bolalarda gipotireoz – qalqonsimon bez gormonlarining yetishmovchiligi bilan kechadigan patologik holatdir. Qalqonsimon bez gormonlariga tiroksin (T4), triyodtironin (T3) va tirokalsitonin kiradi. Homiladorlikning ilk haftalarida embrionga ona organizmidagi tireoid gormonlar ta’sir ko‘rsatib tursa, homiladorlikning 10-12 – haftalariga kelib embrionning o‘zida qalqonsimon bez shakllanadi. Tireoid gormonlar qalqonsimon bezning maxsus hujayralari – tireositlarda sintezlanadi, bu hujayralar erkin yodni qon plazmasidan ushlab qoladi va o‘zida saqlaydi. Tireoid gormonlar bola hayotida normal o‘sishi uchun muhim ahamiyatga ega. Tireoid gormonlar embriogenez jarayonini boshqaradi: suyak to‘qimasining shakllanishi, qon yaratuvchi tizim shakllanishi va rivojlanishi, nafas a’zolari va immun tizimi, bosh miya o‘sishida katta ahamiyatga ega.

Bolalarda tireoid gormonlarning yetishmasligi og‘ir asoratlarga olib keladi. Bola qancha yosh bo‘lsa bu patologiya shuncha xavflidir. Bolalarda gipotireoz jismoniy va aqliy rivojlanishdan ortda qolishi (bo‘y o‘sishi, aqliy qobiliyat), moddalar almashinuvidagi buzilishlar (oqsil, yog‘, uglevod, kalsiy) va termoregulyatsiya buzilishlariga sabab bo‘ladi.

Bolalarda gipotireoz klassifikatsiyasi

Bolalarda gipotireoz tug‘ma va orttirilgan bo‘lishi mumkin. Tug‘ma gipotireoz holatlarida bolalar tireoid gormon yetishmovchiligi bilan tug‘iladilar. Tug‘ma gipotireoz uchrash darajasi bolalar endokrinologiyasi ma’lumotlariga asoslanganda 4-5 ming chaqaloqlardan 1 tasida uchrashi aniqlangan (qiz bolalarda o‘g‘il bolalarga nisbatan ikki barobar ko‘proq uchraydi).

Bolalarda gipotireoz belgilari bo‘yicha tranzitor (o‘tib ketuvchi), subklinik, manifest ko‘rinishda bo‘ladi. Tireoid gormonlari ishlab chiqarilishi buzilishi darajasiga ko‘ra birlamchi (tireogen), ikkilamchi (gipofizar) va uchlamchi (gipotalamik) shakllari farqlanadi.

Bolalarda gipotireoz sabablari

Bolalarda gipotireoz – gipotalamo-gipofizar-tireoid tizimdagi kamchiliklar natijasida rivojlanadi. 10-20 % hollarda tug‘ma gipotireozga sabab ota onalar tomonidan o‘tgan anomaliyaga uchragan gen bo‘lishi mumkin. Ammo, ko‘p hollarda tug‘ma gipotireoz tasodifiy kelib chiqadi deb hisoblanadi.

Bolalarda asosan birlamchi gipotireoz uchraydi, bunda aynan qalqonsimon bezning o‘zida patologiya kuzatiladi. Bunga sabab qalqonsimon bezning tug‘ma nuqsonlari, aplaziya, gipoplaziya, yoki distopiyasi bo‘lishii mumkin.

Homilada qalqonsimon bez zararlanishiga tashqi muhit salbiy omillari (radiatsiya, oziq tarkibida yetarlicha yod bo‘lmasligi), homila ichi infeksiyasi, homiladorlik vaqtida ayolning ba’zi dori preparatlarini qabul qilishi (tireostatiklar, trankvilizatorlar, bromidlar, litiy tuzlari), ona organizmida tireoidit autoimmun holatlar, endemik buqoq bo‘lishi sabab bo‘ladi.

10-15 % hollarda bolalarda gipotireoz kelib chiqishiga tireoid gormonlarning sintezi buzilishi va hujayradagi ushbu gormonlarni taniy oladigan retseptorlarning bo‘lmasligi sabab bo‘ladi.

Ikkilamchi va uchlamchi gipotireoz bolalarda tug‘ma gipofiz yoki gipotalamus kamchiliklari, TTG gormonining sintezida genetik defekt bo‘lishi tufayli kelib chiqadi. Bolalarda orttirilgan gipotireoz gipofiz yoki qalqonsimon bez yallig‘lanish kasalligi, o‘sma kasalliklari, travma yoki jarrohlik amaliyotlari, endemik yod yetishmasligi natijasida yuzaga chiqadi.

Bolalarda gipotireoz belgilari

Gipotireoz chaqaloqlarda quyidagi belgilar bilan namoyon bo‘lishi mumkin:

Tug‘ruq jarayonining kech ro‘y berishi (40-42 haftalarda);

Bola tana vazni ortiqcha bo‘lishi (3,5-4 kg dan yuqori);

Yuz, qosh, til (makroglossiya), qo‘l va oyoq barmoqlarining katta bo‘lishi;

Nafas olishning qiyinligi, past va qo‘pol yig‘i.

Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda gipotireoz sariqlikning cho‘zilishi, kindik yarasining kech bitishi, kindik churralari, so‘rish refleksining sust bo‘lishi bilan kechadi.

Bola o‘sishi bilan gipotireoz belgilari ham kuchayib boradi. Belgilar bolaning ko‘krak suti bilan oziqlanishi tufayli kam namoyon bo‘lishi mumkin, chunki bola ona organizmidan sut orqali tireoid gormonlarni ham qabil qilib turadi. Ko‘krak yoshidagi bolalarda gipotireoz belgilari somatik va psixomotorik rivojlanishdan ortda qolishi bilan namoyon bo‘ladi: umumiy holsizlik, uyquchanlik, mushaklar gipotoniyasi,tormozlanish, gipodinamiya, bo‘y va tana vazni ortda qolishi, liqildoqlar hajmi katta bo‘lishi va ularning kech bitishi, tishlarning kech chiqishi, qobiliyatlarning shakllanmaganligi (boshni tutish, o‘tirish, turish, yurish).

Bundan tashqari gipotireoz kasalligi bilan xastalangan bolalarda bradipsixiya shakllanadi: atrof muhitga qiziqish pastligi, tovushga bo‘lgan reaksiyalarning sustligi, bolakay tovush chiqarmasligi, o‘ynamasligi, aloqaga kirishi qiyinlashuvi ham kuzatiladi. Yurak mushaklarining zararlanishi, immunitet susayishi, rangparlik va terining quruqligi, sochlarning sinuvchanligi, tana haroratining pastligi, anemiya, ich qotishlari ham kelib chiqadi.

Gipotireoz kasalligi belgilari yuzaga chiqishi uning etiologiyasi va kasallik og‘irlik darajasiga bog‘liq bo‘ladi. Homiladorlikning erta bosqichlarida gipotireoz xavfliligi shundaki, bu patologiya MNT (markaziy nerv tizimining) qaytmas zararlanishi, aqliy zaiflik, suyaklardagi deformatsiyalar, pakanalik, ruhiyatning o‘zgarishi, eshitish va gapirish qobiliyatining shakllanmasligi va jinsiy bezlarning rivojlanmasligiga olib kelishi mumkin.

Bolalarda gipotireozning yengil ko‘rinishida belgilar yuzaga chiqmasligi mumkin yoki kech namoyon bo‘ladi, ya’ni 2-6 yoshlar oralig‘ida, ba’zida jinsiy balog‘at davrida. Agar gipotireoz 2 yoshdan oshgan bolalarda kelib chiqsa, aqliy qobiliyat tomonidan jiddiy kamchiliklar kuzatilmaydi. Katta yoshli bolalarda gipotireoz belgilari semizlik, bo‘y o‘sishidan ortda qolish va jinsiy yetilishning kechikishi, kayfiyatning buzilishi, fikrlash qobiliyatining sekinlashuvi va o‘zlashtirishda ortda qolish bilan kechishi mumkin.

Bolalarda gipotireoz kasalligi diagnostikasi

Birlamchi tug‘ma gipotireozni aniqlash uchun albatta pediatriya sohasida skrining tekshiruvi o‘tkaziladi (bola tug‘ilishi bilan 4-5 kun ichida). Bunda TTG ning qon plazmasidagi miqdori, qalqonsimon bezning gormon sintez qilish darajasi o‘rganiladi. Gipotireozning turini farqlab olish uchun qo‘shimcha sifatida umumiy va erkin T4, T3, tireoglobulin va antitireoid antitelo, bog‘langan tireoid gormonlar indeksi, tiroliberin sinamasi o‘tkaziladi.

Gipotireoz kasalligi diagnostikasida keyinchalik qalqonsimon bez UTT (UZI) tekshiruvi va sintigrafiya usullari qo‘llaniladi. Bu kabi tekshiruvlar a’zoda anatomik buzilishlarni (to‘liq shakllanmaganligi, deformatsiyasi), uning funksional aktivligi pasayganligini ko‘rsatib beradi. Suyaklanish darajasini aniqlash maqsadida rentgenologik tekshiruv ham buyurilishi mumkin.

Bolalarda gipotireoz davosi

Bolalarda gipotireozning davosi – kasallikka tashxis qo‘yilishi bilan erta muddatlarda olib borilishi kerak. (tug‘ruqdan keyin 1-2 hafta ichida), shunda jiddiy asoratlar kelib chiqish xavfi kamayadi.

Ko‘p hollarda tug‘ma yoki orttirilgan gipotirezni davolash uchun – bir umrlik gormon o‘rnini bosuvchi preparatlar buyuriladi. Bunga qo‘shimcha sifatida vitaminlar, nootrop vositalar, davolovchi massaj ham tavsiya etiladi. Kasallikning subklinik ko‘rinishlarida dori preparatlarini qo‘llamasa ham bo‘ladi, bemorlar doimo shifokor nazoratida bo‘ladilar.

Bolalarda gipotireoz oqibati va profilaktikasi

Gipotireoz kasalligining bolalarda oqibati – bolaning yoshi, kasallik darajasi, davo boshlangan muddat va dori preparatlarining to‘g‘ri dozada ekanligiga bog‘liqdir. O‘z vaqtida davo muolajalari olib borilgan bolalarda aqliy yetilish normal holatga to‘liq qaytishi mumkin.

Gipotireozni davolamaslik bolada qaytmas jarayonlarga olib keladi va bolaning nogiron bo‘lib qolishiga sabab bo‘ladi.

Gipotireozdan aziyat chekadigan bolalar doimo mahalliy pediatr, bolalar endokrinologi va nevropatologi nazoratida bo‘lishlari kerak.

Bolalarda gipotireoz profilaktikasiga – homilador ayolning yodga boy bo‘lgan mahsulotlar iste’mol qilishi yoki yod saqlovchi preparatlardan shifokor nazorati ostida qabul qilib yurish kiradi. Bolalarda yod yetishmovchiligini erta muddatlarda aniqlash va ularni bartaraf etishga asoslangan davo choralarini qo‘llash zarur.

Ikid.uz
Ma’lumotlarni rus tilida o‘qing👇
Гипотиреоз у детей – это эндокринное заболевание, при котором щитовидная железа вырабатывает слишком мало тиреоидных гормонов или эти гормоны не действуют на клетки. У детей гипотиреоз проявляется слабостью, заторможенностью, мышечным гипотонусом, задержкой прорезывания зубов, поздним прорезыванием зубов, задержкой роста и умственной отсталостью. Для выявления гипотиреоза у детей на ранних стадиях необходимо провести скрининг-тест на гормон ТТГ, Т4, тиреоглобулин, антитиреоидные антитела. Дополнительно проводят исследование УТТ (УЗИ) щитовидной железы и сцинтиграфию. Заместительные гормональные препараты используются при лечении гипотиреоза у детей.

Гипотиреоз у детей

Гипотиреоз у детей – патологическое состояние, характеризующееся недостатком гормонов щитовидной железы. Гормоны щитовидной железы включают тироксин (Т4), трийодтиронин (Т3) и тирокальцитонин. В первые недели беременности на эмбрион воздействуют гормоны щитовидной железы в организме матери, а к 10-12 неделе беременности щитовидная железа формируется у самого эмбриона. Гормоны щитовидной железы синтезируются в особых клетках щитовидной железы — тироцитах, которые улавливают и запасают свободный йод из плазмы крови. Гормоны щитовидной железы важны для нормального роста в жизни ребенка. Гормоны щитовидной железы контролируют процесс эмбриогенеза: большое значение в росте головного мозга имеют формирование костной ткани, формирование и развитие системы кроветворения, органов дыхания и иммунной системы.

Недостаток тиреоидных гормонов у детей приводит к тяжелым осложнениям. Чем младше ребенок, тем опаснее эта патология. У детей гипотиреоз вызывает задержку физического и умственного развития (роста, умственных способностей), нарушения обмена веществ (белкового, жирового, углеводного, кальциевого) и терморегуляции.

Классификация гипотиреоза у детей

Гипотиреоз у детей может быть врожденным или приобретенным. При врожденном гипотиреозе дети рождаются с дефицитом гормонов щитовидной железы. Врожденный гипотиреоз встречается у 1 из 4-5 тысяч новорожденных по данным детской эндокринологии (девочки в 2 раза чаще, чем мальчики).

Симптомы гипотиреоза у детей преходящие, субклинические и манифестные. В зависимости от степени нарушения продукции тиреоидных гормонов различают первичную (тиреогенную), вторичную (гипофизарную) и третичную (гипоталамическую) формы.

Причины гипотиреоза у детей

Гипотиреоз у детей развивается в результате дефектов в гипоталамо-гипофизарно-тиреоидной системе. В 10-20% случаев причиной врожденного гипотиреоза может быть ген с аномалией, передающийся от родителей. Однако в большинстве случаев врожденный гипотиреоз считается случайным происхождением.

Первичный гипотиреоз встречается преимущественно у детей,в этом случае патология наблюдается в самой щитовидной железе. Причиной этого могут быть врожденные дефекты щитовидной железы, аплазия, гипоплазия или дистопия.

Поражение щитовидной железы у плода вызывается негативными факторами внешней среды (радиация, недостаток йода в пище), внутриутробной инфекцией, приемом во время беременности некоторых лекарственных препаратов (тиреостатиков, транквилизаторов, бромидов, солей лития), аутоиммунным тиреоидитом у в организме матери. , вызванный эндемической оспой.

В 10-15% случаев гипотиреоз у детей обусловлен нарушением синтеза тиреоидных гормонов и отсутствием в клетке рецепторов, способных распознавать эти гормоны.

Вторичный и третичный гипотиреоз у детей обусловлен врожденными дефектами гипофиза или гипоталамуса, генетическими дефектами синтеза гормона ТТГ. Приобретенный гипотиреоз у детей возникает в результате воспалительных заболеваний гипофиза или щитовидной железы, опухолевых заболеваний, травм или оперативных вмешательств, эндемического дефицита йода.

Симптомы гипотиреоза у детей

Гипотиреоз у малышей может проявляться следующими симптомами:

Поздние роды (в 40-42 недели);
У ребенка избыточный вес (более 3,5-4 кг);
Увеличение лица, бровей, языка (макроглоссия), пальцев рук и ног;
Затрудненное дыхание, низкий и резкий плач.

У новорожденных гипотиреоз сопровождается длительной желтухой, поздним заживлением пупочной ранки, пупочной грыжи, слабым сосательным рефлексом.

Симптомы гипотиреоза усиливаются по мере роста ребенка. Симптомы могут быть менее выражены из-за грудного вскармливания, ведь ребенок также получает гормоны щитовидной железы из материнского организма через молоко. Симптомы гипотиреоза у детей грудного возраста проявляются отставанием в соматическом и психомоторном развитии: общей слабостью, сонливостью, мышечным гипотонусом, заторможенностью, гиподинамией, задержкой роста и массы тела, большими размерами ресниц и их поздним ростом. прорезывание зубов, отсутствие развития способностей (держать голову, сидеть, стоять, ходить).

Кроме того, у детей с гипотиреозом развивается брадипсихия: низкий интерес к окружающему, замедленная реакция на звук, ребенок не издает звуков, не играет, с трудом общается. Также вызываются поражение сердечной мышцы, ослабление иммунной системы, бледность и сухость кожи, ломкость волос, низкая температура тела, анемия, запоры.

Симптомы гипотиреоза зависят от его этиологии и тяжести заболевания. Опасность гипотиреоза на ранних сроках беременности заключается в том, что эта патология вызывает необратимые поражения ЦНС (центральной нервной системы), умственную отсталость, деформации костей, маломерность,это может привести к психическим изменениям, отсутствию слуха и речи, недоразвитию половых желез.

Легкий гипотиреоз у детей может не проявляться симптомами или проявляться поздно, то есть в возрасте от 2 до 6 лет, иногда в период полового созревания. При возникновении гипотиреоза у детей старше 2 лет серьезных нарушений умственных способностей не наблюдается. У детей старшего возраста симптомы гипотиреоза могут включать ожирение, задержку роста и полового созревания, расстройства настроения, замедленное мышление и задержки в обучении.

Диагностика гипотиреоза у детей

Для выявления первичного врожденного гипотиреоза необходимо провести скрининговое обследование в области педиатрии (в течение 4-5 дней после рождения ребенка). При этом изучают количество ТТГ в плазме крови, уровень синтеза тиреоидных гормонов. Для различения типа гипотиреоза дополнительно проводят общий и свободный Т4, Т3, тиреоглобулин и антитиреоидные антитела, индекс связанных тиреоидных гормонов, тиролибериновый тест.

В диагностике гипотиреоза используют исследование УТТ (УЗИ) щитовидной железы и методы сцинтиграфии. Такие обследования показывают анатомические нарушения (незавершенность формирования, деформацию) в органе, снижена его функциональная активность. Для определения степени окостенения также может быть назначено рентгенологическое исследование.

Лечение гипотиреоза у детей

Лечение гипотиреоза у детей следует проводить на ранних стадиях при диагностике заболевания. (в течение 1-2 недель после родов), то снизится риск серьезных осложнений.

В большинстве случаев для лечения врожденного или приобретенного гипотиреоза назначают пожизненные заместительные гормональные препараты. Кроме того, рекомендуются витамины, ноотропы, лечебный массаж. При субклинических проявлениях болезни нельзя применять лекарственные препараты, больные всегда находятся под наблюдением врача.

Последствия и профилактика гипотиреоза у детей

Последствия гипотиреоза у детей зависят от возраста ребенка, степени заболевания, длительности лечения и правильной дозировки препаратов. Умственное развитие может полностью прийти в норму у детей, своевременно пролеченных.

Если гипотиреоз не лечить, это приведет к необратимым процессам у ребенка и станет причиной инвалидности ребенка.

Дети, страдающие гипотиреозом, должны постоянно находиться под наблюдением участкового педиатра, детского эндокринолога и невропатолога.

Профилактика гипотиреоза у детей включает употребление беременной женщиной продуктов, богатых йодом, или прием йодсохраняющих препаратов под наблюдением врача.Необходимо на ранней стадии выявлять дефицит йода у детей и применять лечебные мероприятия, основанные на их устранении.

Ikid.uz
[/spoiler]

This domain is for use in illustrative examples in documents. You may use this domain in literature without prior coordination or asking for permission.

More information...

Если вам понравилась статья, поделитесь ею с друзьями в социальных сетях.
Sirlar.uz

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: