Bir oʻsmir yigit bir olimning oldiga kelib soʻradi:
– Ustoz, sizday donishmand olim boʻlish uchun nima qilishim kerak?
Donishmand javob bermadi. Oʻspirin uning ortidan bir necha kun tinimsiz ergashib yurdi, savolini takrorlayverdi. Nihoyat olim unga “ortimdan yur!” degan ishora berdi-da, daryoga boshlab bordi. Suvga tushishdi. Shu payt donishmand oʻsmirning yelkasidan qattiq tutib, suvga botirdi. Bola bechora qutilishga ming chiranmasin, uddasidan chiqolmadi. Ozroq vaqt oʻtgach, olim uni qoʻyib yubordi. Oʻsmir oʻpkasini toʻldirib-toʻldirib nafas oldi, bir ozdan soʻng sal-pal oʻziga keldi. Shunda ustoz soʻradi:
– Bolam, suvda dimiqib turgan payting eng koʻp istagan narsang nima boʻldi?
– Havo! Faqat havoga yetishishni xohladim! – dedi oʻspirin hech ikkilanmay.
– Uning oʻrniga boylikmi, koʻngil ochishmi, kuch-qudrat yo sevgi-muhabbatmi istamadingmi? – deb soʻradi donishmand.
– Aslo yoʻq. Nafasim tugab, boʻgʻriqib ketdim, faqat havo olishnigina istadim, xolos, – dedi oʻsmir shosha-pisha.
– Olim boʻlish uchun, boʻtalogʻim, – deb soʻzida davom etdi ustoz, – xuddi ana shunday xohish kerak. Sen boshqa maqsadlarni chetga surib, faqat shu yoʻlda harakat qilishing kerak. Bu maqsad kechayu kunduz xayolingni band etishi zarur. Agar olimlikka shunday gʻayrat bilan intiladigan boʻlsang, niyatingga albatta yetishasan.
“Boshlangʻich taʼlim” jurnalining 2015 yil 1-sonida chop etilgan.
Молодой человек подошел к ученому и спросил:
— Учитель, что мне сделать, чтобы стать таким мудрым ученым, как вы?
Мудрец не ответил. Подросток преследовал его несколько дней, повторяя его вопрос. Наконец ученый сказал ему: «Следуй за мной!» и повел его к реке. Они упали в воду. В этот момент мудрец взял мальчика за плечо и окунул его в воду. Как ни пытался бедный мальчик вырваться, у него не получалось. Через некоторое время ученый отпустил его. Подросток тяжело вздохнул в легких, а через некоторое время пришел в сознание. Тогда учитель спросил:
«Малыш, чего ты больше всего хотел, когда был в воде?»
— Воздуха! Я просто хотел подышать воздухом! — без раздумий сказал подросток.
— Разве ты не хотел вместо этого богатства, развлечений, власти или любви? — спросил мудрец.
— Нисколько. Я запыхался и охрип, просто хотел подышать воздухом, — торопливо сказал подросток.
«Чтобы стать ученым, мой милый, — продолжал учитель, — нужно такое же желание». Вам следует отложить в сторону другие цели и работать только на этом пути. Эта цель должна занимать ваш разум день и ночь. Если вы будете стремиться к науке с таким энтузиазмом, вы обязательно добьетесь своей цели.
Опубликовано в № 1 журнала «Начальное образование» за 2015 год.