Aka-uka Lyular — Jahon xalq ertagi

Qadim zamonda dengiz qirg‘og‘ida bir oqko‘ngil xotin yashagan ekan. Uning beshta o‘g‘li bo‘lib, ular besh aka-uka Lyular, Lyu-birinchi, Lyu-ikkinchi, Lyu-uchinchi, Lyu-to‘rtinchi va Lyu-beshinchilar ekan. Aka-ukalar shu qadar o‘xshar ekanlarki, hyech kim ularni chehrasidan ajratolmas ekan. Hatto onalari ham ba’zan yanglishib qolar ekan. Biroq aka-ukalarning xislatlari boshqa-boshqa ekan. To‘ng‘ich Lyu — Lyu-birinchi butun bir dengiz suvini ichib og‘zidan yana qaytarib chiqara olar ekan. Lyu-ikkinchi olovdan qo‘rqmas ekan. Lyu-uchinchi oyoqlarini cho‘zib istagan joyiga yetkaza olar, Lyu-to‘rtinchining esa badani temirdan ham qattiq ekan. Kenja Lyu — Lyu-beshinchi bo‘lsa, parranda va hayvonlarning tilini bilar ekan.
Ular farovon va baxtiyor yashar ekanlar. Lyu-birinchi baliq tutarkan. Lyu-ikkinchi ro‘zg‘orni olov bilan ta’minlarkan. Lyu-uchinchi bilan Lyu-to‘rtinchi dalada ishlasharkan. Lyu- beshinchi esa, g‘oz va qo‘ylarni boqib yurarkan.
Kunlardan bir kun shu yerlarning yovuz hokimi ovga chiqibdi. U aka-uka Lyular yashaydigan joyda yaqin o‘rmon yoqasida cho‘pon bola va o‘tlab yurgan qo‘ylarni ko‘rib qolibdi. Bu bola Lyu-beshinchi ekan. Uning yonginasida chiroyli kiyikcha uxlab yotgan ekan. Hokim o‘q-yoyini olib, kiyikni nishonga ola boshlabdi. Lyu qo‘rqib ketib, qichqirib yuborgan ekan, kiiikcha hurkib bir sakrabdiyu o‘rmonga kirib ko‘zdan g‘oyib bo‘libdi. Shu payt butazordan yana boshqa bir kiyik chiqib qolibdi. Lyu unga ham kiyik tilida «Qochib qol!» deb qichqirgan ekan, u darhol o‘zini o‘rmon ichiga uribdi. Yalanglikka sho‘x quyonlar chiqib qolishibdi. Lyu quyon tilida qichqirgan ekan, quyonlar ham yashirinib olishibdi. Lyu hamma hayvonlarni ogohlantirib chiqibdi, o‘rmon esa bo‘m-bo‘sh bo‘lib qolibdi. Hokimning barcha urinishlari behuda ketib, o‘qlari bekorga isrof bo‘libdi. O‘zi esa qattiq g‘azablanibdi. Rahmdil Lyu bo‘lsa, o‘rmondagi do‘stlariga o‘z vaqtida yordam bera olganidan xursand bo‘libdi.
Shunda yovuz hokim askarlariga Lyu-beshinchini tutib kelishni buyuribdi. Uni shaharga olib borib, qafasda yotgan och yo‘lbarsning oldiga tashlabdilar. Hokim dovyurak va kambag‘al bu bolani yo‘lbars tilka-pora qilib tashlaydi deb o‘ylabdi, biroq Lyu-beshinchi yo‘lbars bilan yo‘lbars tilida gaplashgan ekan, yirtqich hayvon unga tegmabdi.
Hokim bundan xabardor bo‘lib yanada qattiq g‘azablanibdi. U jallodlariga Lyu-beshinchining boshini chopib tashlashni buyuribdi. Lekin Lyu-beshinchi qamab qo‘yilgan zindonga badani temirdan ham qattiq bo‘lgan Lyu-to‘rtinchi yetib kelibdi. U ukasi bilan o‘rnini almashtirib olibdi. Lyu-beshinchi bo‘lsa, sekingina zindondan chiqib, uyiga jo‘nabdi. Ular bir-birlariga juda o‘xshash bo‘lganligi uchun, hyech kim, sezmabdi.
Ertasiga erta bilan Lyu-to‘rtinchini shahar maydoniga olib chiqishibdi. Jallod uning boshini chopib tashlamoqchi bo‘libdi, lekin har qanday ogir va o‘tkir qilich ham Lyu-to‘rtinchining temir bo‘yniga urilgan zahoti parcha-parcha bo‘lib uchib ketaveribdi. Buni ko‘rgan hokim gazablanibdi, jasur bolani baland cho‘qqidan tashlab yuborishni buyuribdi.
Kechasi zindonga oyoqlarini cho‘zib istagan joyiga yetkaza oladigan Lyu-uchinchi yetib kelibdida, ukasining o‘rnida qolibdi. Bu gal ham hyech kim hyech narsani payqamabdi.
Tong paytida Lyu-uchinchini baland qoyaga olib chiqishibdi. Agar o‘sha qoyadan biror odam tushib ketsa, parcha- parcha bo‘lib ketishi turgan gap ekan.
Jallodlar Lyu-uchinchini pastga itarib yuborishibdi, u bo‘lsa xotirjamlik bilan oyoqlarini uzatibdida, hyech narsa ko‘rmaganday turib olibdi. G‘azabidan quturgan hokim saroyga qarab ot choptirib ketibdi. Shu kuniyoq bo‘ysunmas Lyuni gulxanda yondirishni buyuribdi.
Jallodlar hokimning saroyi oldidagi maydonda katta gulxan yoqishibdi. O‘q-yoy ushlagan qo‘riqchilar maydonni o‘rab olishibdi. Har tarafdan to‘da-to‘da odamlar kela bosh- lashibdi.
Bu vaqt ichida olovdan qo‘rqmaydigan Lyu-ikkinchi zindonga yetib kelib, bildirmasdan Lyu-uchinchi bilan o‘rnini almashtirib olibdi. U zindonga kirishi bilanoq, hokim «qatl boshlansin», deb ishora qilibdi. Jallodlar Lyu-ikkinchini katta gulxanning o‘rtasiga tashlabdilar. Alanga uylarning tomidan ham baland ko‘tarilibdi. Lyu- ikkinchi o‘t va qora tutun orasida ko‘rinmay ketibdi. Xalq achinganidan yig‘labdi. Bag‘ritosh hokim bo‘lsa, zahar- xandalik bilan kulibdi.
Ammo tutun tarqagach, odamlar olov o‘rtasida hyech nima ko‘rmaganday kulimsirab turgan Lyu-ikkinchini ko‘rib xursand bo‘lib ketishibdi. Qahr-g‘azabdan hokimning joni hiqildog‘iga kelibdi.
— Bu qanday odam o‘zi? — deb baqiribdi u. — O‘tga solsang yonmasa, qoyadan tashlasang o‘lmasa, qilich uni chopmasa, hatto vahshiy yo‘lbars ham unga tegmasa-ya! Yo‘q, yo‘q, mendek qudratli hokim oddiy bir dehqonni bir yoqli qilolmasligi mumkin emas!
Shundan keyin shafqatsiz hokim Lyuni dengizning o‘rtasiga olib borib, bo‘yniga og‘ir tosh bog‘lab cho‘ktirib yubormoqchi bo‘libdi.
«Balki u suvdan ham qo‘rqmas? — deb o‘ylabdi hokim. — Baribir bo‘yniga bog‘langan tosh suzib chiqishga qo‘ymaydi. Dengiz tagida qolib, yo‘q bo‘lib ketsin!» O‘sha kuni kechqurun u qatlni ijro etishni buyuribdi.
Butun bir dengiz suvini ichib yubora oladigan Lyu- birinchi zo‘r qiyinchiliklar bilan zindonga kirib olibdi. U ukasining o‘rnida o‘tirib, qatlni kuta boshlabdi.
Kechqurun uni olib borib kemaga solishibdi. Hokim saroy ahli bilan boshqa kemaga chiqibdi. Kemalar dengizning o‘rtasiga suzib boribdi. Eng chuqur yerga yetganda Lyu- birinchining bo‘yniga kattakon xarsang bog‘lashibdi-da, shafqatsiz hokimning ishorasi bilan uni to‘lqinlanib turgan dengizga uloqtirishibdi.
Lyu-birinchi suv ostiga tushishi bilan dengiz suvini simira boshlabdi. Dengiz suvi allaqayoqqa singib keta- yotganini ko‘rib, qo‘rquvdan hokimning rangi oqarib ke­tibdi. Tezda dengizning tagi ko‘rinib qolibdi. Kemalar to‘ntarilib ketibdi. Hokim va uning odamlari dengiz tagidagi balchiqqa botib qolishibdi.
Shundan so‘ng Lyu-birinchi xarsangni yechib tashlab, sekin- asta qirg‘oqqa chiqibdi-da, dengiz suvini ichidan qaytarib chiqaribdi. Hokim va uning odamlari dengiz ostida qolib ketishibdi.
Xalq esa yovuz hokimning halokatga uchraganidan shod bo‘lib, yengilmas aka-uka Lyularni olqishlabdi.


Жила-была на берегу моря красивая женщина. У него было пять сыновей, пять братьев Лю, Лю первый, Лю второй, Лю третий, Лю четвертый и Лю пятый. Братья настолько похожи, что их невозможно отличить друг от друга. Даже их матери иногда ошибаются. Однако характеристики братьев разные. Старший Лю — первый Лю, который выпил целое море воды и снова его выплюнул. Лю-секунда не боится огня. Лю-Третий может вытянуть ноги и дотянуться куда угодно, а тело Лю-Четвертого прочнее железа. Лю Младший — пятый Лю и знает язык птиц и животных.
Они жили счастливо и в достатке. Лю-первая рыбалка. Лю-секунда обеспечивает пищу огнем. Лю-третий и Лю-четвертый работали в поле. Лю- пятый, пас гусей и овец.
Однажды злой правитель этих земель отправился на охоту. Он увидел мальчика-пастушка и овец, пасшихся у опушки леса недалеко от того места, где жили братья Люра. Этот ребенок Лю-пятый. Рядом с ним спал красивый олень. Правитель взял свой лук и стрелу и начал целиться в оленя. Лю испугался и закричал, потом с легким фырканьем подпрыгнул и исчез в лесу. В этот момент из кустов вышел еще один олень. Лю сказал ему на оленьем языке: «Беги!» крича, он тотчас же бросился в лес. Вышли кролики, которые счастливы быть голыми. Когда Лю закричала на кроличьем языке, кролики тоже спрятались. Лю предупредил всех животных и оставил лес пустым. Все усилия губернатора были напрасны, его пули были потрачены впустую. Он очень зол. Что касается Рахмдила Лю, то он был счастлив, что смог вовремя помочь своим друзьям в лесу.
Тогда злой губернатор приказал своим солдатам арестовать Лю-В. Они отвезли его в город и бросили перед лежащим в клетке голодным тигром. Правитель думал, что храбрый и бедный мальчик будет растерзан тигром, но зверь не тронул его, так как Лю-пятый заговорил с тигром на языке тигра.
Мэр еще больше разозлился, когда узнал об этом. Он приказал своим палачам обезглавить Лю Пятого. Но Лю-Четвертый, чье тело крепче железа, прибыл в подземелье, где был заключен Лю-Пятый. Он поменялся местами со своим братом. Что касается Лю пятого, то он тихо вышел из подземелья и отправился домой. Потому что они были так похожи друг на друга, что никто не заметил.
Рано утром следующего дня Лю Четвертого вывели на городскую площадь. Палач попытался отрубить ему голову, но любой тяжелый и острый меч разлетался на куски, как только попадал в железную шею Лю IV. Когда правитель увидел это, он разозлился.приказал сбросить отважного мальчика с высокой вершины.
Ночью на месте брата оставался Лю-Третий, который мог вытянуть ноги и дотянуться, куда хотел. На этот раз никто ничего не заметил.
На рассвете Лю-Третью отвели на высокую скалу. Говорят, что если человек упадет с этой скалы, он разобьется на куски.
Палачи столкнули Лю третьего вниз, и он спокойно вытянул ноги, словно ничего не видел. Городской голова, разъяренный своим гневом, поскакал во дворец. В тот же день он приказал сжечь непослушного Лю на костре.
Палачи разожгли большой костер на площади перед губернаторским дворцом. Охранники с луками и стрелами окружили площадь. Толпы людей стали стекаться со всех сторон.
В это время Лю-второй, не боящийся огня, прибыл в темницу и без предупреждения поменялся местами с Лю-третьим. Как только он вошел в темницу, правитель дал сигнал «начать казнь». Палачи бросили Лю-секунду в середину большого костра. Пламя поднялось выше крыш домов. Лю исчез среди второго огня и черного дыма. Люди плакали от жалости. Если Багритош был мэром, то он злобно смеялся.
Но когда дым рассеялся, люди обрадовались, увидев, что Лю-секунда улыбается, как будто он ничего не видел посреди костра. Губернатору жизнь захлестнула от гнева.
«Что он за человек?» он крикнул. «Его подожжешь — не сгорит, бросишь с обрыва — не умрет, меч его не зарежет, даже дикий тигр его не тронет!» Нет, нет, не может такой могущественный губернатор, как я, сделать простого мужика однобоким!
После этого жестокий правитель отвел Лю на середину моря и попытался утопить, привязав ему на шею тяжелый камень.
— Может, он даже воды не боится? подумал мэр. — В любом случае, камень, привязанный к его шее, не даст ему уплыть. Да останется оно на дне морском и погибнет!» В тот же вечер он приказал казнить.
Лю, который может выпить целое море воды, с большим трудом вошел в подземелье. Он сел на место своего брата и стал ждать казни.
Вечером его отвезли на корабль. Губернатор и придворные отправились на другой корабль. Корабли плывут посреди моря. Когда он достиг самой глубокой точки, на шею Лю первого завязали огромную петлю, и по сигналу жестокого правителя он был брошен в бушующее море.
Как только Лю-первый ушел под воду, морская вода закипела. Увидев, что морская вода уже впиталась в его ноги, губернатор побледнел от страха. Вскоре стало видно дно моря. Корабли перевернулись. Губернатор и его люди утонули в иле на дне моря.
После этого Лю снял первую веревку, медленно вышел на берег и выпустил морскую воду.Мэр и его люди оказались в ловушке под водой.
Народ радовался уничтожению злого правителя и аплодировал непобедимым братьям Лю.

Если вам понравилась статья, поделитесь ею с друзьями в социальных сетях.
Sirlar.uz
Комментарии: 1
  1. Аноним

    :razz:yod bulib ketgan ertakkk

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: