Chin dildan istasang… — Islomiy hikoya

Chin dildan istasang... - Islomiy hikoya

Qadim Arabistonda ilmu hikmatda benazir Shan degan bir hakim “o‘zimga o‘xshagan bilimdon qiz topilmagunicha uylanmayman”, deb ahd qilgan ekan. Biroq butun mamlakatni kezib chiqsa hamki, o‘ziga munosib yor topa olmabdi. Shu niyatda sarson-sargardon yurgan kezlari yo‘lda bir odam unga hamroh bo‘libdi. Shan undan:

– Siz meni ko‘tarasizmi yo men sizni ko‘tarayinmi? – deb so‘rabdi.

– Betamiz odam ekansiz, – debdi hamrohi achchiqlanib.
– O‘zim sallamni zo‘rg‘a ko‘tarib yuribmanu sizni qanaqasiga ko‘taray?

Shan indamabdi. Bir oz yo‘l yurganlaridan keyin barq urib yashnab turgan bir bug‘doyzorga yetibdilar. Shan hamrohiga qarab:

– Bu bug‘doyzorning donini yeb bo‘lishdimikan? – debdi.

Bu savoldan hamrohining yana jahli chiqibdi:

– Ko‘rmayapsizmi, hali bug‘doyi pishmagan bo‘lsa, o‘rib olinmay turib qanaqasiga yeb bo‘ladi!

Shan yana indamabdi. Bir oz yurishgandan so‘ng tobut ko‘tarib ketayotganlarga yo‘liqishibdi.

– Tobutdagi murda o‘lganmi yo hali ham tirikmikan? – so‘rabdi Shan hamrohidan.

Hamrohi battar jahllanib:

– Umrim bino bo‘lib sizga o‘xshagan ahmoqni endi ko‘rishim. Hech zamonda qabristonga ko‘tarib olib ketilayotgan murdani o‘lganmi yo tirikmi, deb ham so‘raladimi? Iltimos, endi jim keting. Bema’ni gaplaringizdan ko‘nglim ozib ketyapti.

Shunday qilib indamay ketaverishibdi. Manzilga yetishgach, haligi odam: “Musofirni mehmon qilib ham savob olay, ham boyagi qo‘polligimni ko‘nglidan chiqaray”, deb uyiga taklif qilibdi. Uning husnu malohatda, aqlu farosatda tengsiz qizi bor ekan. U otasidan: “Hamrohingiz kim ekan, yo‘lda nimalarni gaplashib keldingiz?” – deb so‘rabdi.

– Ey qizim, bu safar qip-qizil ahmoqqa ro‘para kelib qoldim, – deb bo‘lib o‘tgan gaplarni aytib beribdi.

– Uning ko‘nglini og‘ritib chakki qilibsiz, – debdi qiz.
– Aytgan so‘zlari uning juda katta hakim va zo‘r bilimdon ekanidan dalolat beryapti. Birinchi savolining ma’nosi shu: “Yo‘lning zahmatini kamaytirish uchun siz biron narsa so‘zlab berasizmi yo men aytib beraymi?” “Bu yerning g‘allasini yeb bo‘lishdimikin?” deganda “G‘allani ekkan odam biror sudxo‘rdan qarzdor bo‘lishi, uning qistovidan tezroq qutilish maqsadida, bug‘doyni o‘rishi bilanoq to‘g‘ri bozorga borib sotishi mumkin”, degan ma’noni nazarda tutgan. Bu hol ekin pishishidan oldinroq yeb ketilganiga o‘xshaydi. Tobutdagi murdani o‘likmi yo tirikmi, deb so‘raganining ma’nosi esa bunday: “Bu odam o‘lganidan keyin yodgorlik sifatida biror farzand yoki shogird qoldirdimikan, eslashga arzigulik biror xayrli ish qildimikin yoxud johil va fosiqligi tufayli o‘lishi bilanoq hammaning esidan chiqib ketdimikin?” Siz darhol uning huzuriga chiqib, uzr so‘rang, aytgan so‘zlarini sharhlab bering. Aks holda, u sizni ahmoq va johil degan qarorga kelishi mumkin.

Ota chiqib qizining aytganlarini yetkazibdi. Shan uning sharhini tinglab bo‘lgach, so‘rabdi:

– Bu sharhlar sizning tabiatingizga mutlaqo xilof. Ularni sizga kim o‘rgatdi?

Qizning otasidan haqiqatni eshitgan hakim shuncha yillardan beri qidirgan insonini topganini tushunibdi. Otasining roziligi bilan qizni nikohiga olib, murodiga yetibdi.

“Irfon” taqvimining 2009 yil, 1-sonidan olindi.

Manba: islom.ziyouz.com


В древней Аравии ученый по имени Беназир Шан дал обет: «Я не женюсь, пока не найду девушку со знаниями, как я». Однако, хоть он и объездил всю страну, так и не смог найти для себя подходящего места. Когда он бродил с этим намерением, в пути его сопровождал человек. Шан от него:

— Ты поднимешь меня или я подниму тебя? он спросил.

— Ты плохой человек, — с горечью сказал его спутник.
— Я сама салам еле таскаю, как же я тебя понесу?

Шан молчал. Пройдя некоторое время, они подошли к пшеничному полю, сиявшему молнией. Шан посмотрел на своего спутника:

— Они съели зерно этого пшеничного поля? — он сказал.

Этот вопрос снова рассердил его спутника:

«Разве ты не видишь, если пшеница еще не созрела, ее можно съесть до того, как она будет собрана!»

Шан снова замолчал. Пройдя некоторое время, они встретили тех, кто нес гроб.

— Труп в гробу мертв или еще жив? — спросил Шан своего спутника.

Его спутник еще больше разозлился:

«Я хочу увидеть такого дурака, как ты, за свою жизнь». Спрашивают ли когда-нибудь, жив ли труп, который несут на кладбище? Пожалуйста, заткнись. Меня тошнит от твоей чепухи.

Поэтому они продолжают молча. Когда они дошли до адреса, мужчина пригласил его к себе домой, сказав: «Я буду гостем у гостя и получу награду, и от своей грубости избавлюсь». У него есть дочь, непревзойденная по красоте и уму. Он спросил отца: «Кто твой спутник и о чем ты говорил в дороге?» он спросил.

«Дочь моя, на этот раз я столкнулась лицом к лицу с багровым дураком», — сказала она.

— Ты ранил ее сердце, — сказала девушка.
— Его слова показывают, что он великий судья и великий ученый. Смысл первого вопроса таков: «Не могли бы вы что-нибудь сказать или мне следует сказать что-нибудь, чтобы облегчить бремя путешествия?» «Ели ли они зерно этой земли?» означало, что «человек, который сеет зерно, может пойти на рынок и продать пшеницу, как только соберет ее, чтобы как можно скорее избавиться от своего долга». Создается впечатление, что урожай был съеден до того, как он созрел. Смысл вопроса о том, мертв труп в гробу или жив, заключается в следующем: «После того как этот человек умер, оставил ли он в память ребенка или ученика, сделал ли он что-то хорошее, о чем стоит помнить, или же он был забыт? всеми, как только он умер из-за своего невежества и злобы?» Вы вышли?» Вы сразу идете к нему, извиняетесь, объясняете, что он сказал. В противном случае он может решить, что вы глупы и невежественны.

Отец вышел и передал то, что сказала его дочь. Выслушав его комментарий, Шан спросил:

— Эти комментарии полностью против вашего характера. Кто научил тебя им?Услышав правду от отца девушки, судья понял, что нашел человека, которого искал столько лет. С согласия ее отца он женился на девушке и достиг своего сердца.

Взято из календаря «Ирфон», 2009, №1.

Источник: islam.ziyouz.com

Если вам понравилась статья, поделитесь ею с друзьями в социальных сетях.
Sirlar.uz

;-) :| :x :twisted: :smile: :shock: :sad: :roll: :razz: :oops: :o :mrgreen: :lol: :idea: :grin: :evil: :cry: :cool: :arrow: :???: :?: :!: