30-yillarda koʻzga koʻringan va el ogʻziga tushgan isteʼdodli shoir Usmon Nosir 1912 yil 13 noyabrda Namangan shahrida dunyoga keldi. Yoshligi Qoʻqondagi bolalar uyida oʻtgan Usmon oʻrta maktabni bitirgach, 1931 yildan boshlab Alisher Navoiy nomidagi Samarqand Pedagogika akademiyasining til va adabiyot fakultetida Amin Umariy, Adham Hamdamlar bilan birgalikda tahsil oldi.
Usmon Nosirning ilk sheʼrlari maktabda oʻqib yurgan vaqtlaridayoq matbuotda koʻrina boshlagan edi. Shoirning “Quyosh bilan suhbat”, “Safarbar satrlar” (1932), “Traktorobod” (1934), “Yurak” (1935), “Mehrim” (1936) kabi sheʼriy toʻplamlari, “Norboʻta” va “Naxshon” dostonlari birin-ketish nashr qilindi. Uning “Norboʻta” (1932) asarida Oʻzbekistondagi fuqarolar urushi mavzui, “Naxshon”da qardosh arman xalqi farzandlarining ozodlik uchun intilishlari kuylangan boʻlsa, antiq dunyodagi qullar kurashi “Nil va Rim” kabi poetik asarlarida oʻz aksini topdi.
Usmon Nosir sheʼriyati, avvalo, hayotiyligi, jozibadorligi va isyonkorligi, ayni chogʻda, sodda va ravonligi bilan kitobxon qalbidan chuqur oʻrin olgan. Shundan boʻlsa kerak, shoir sheʼrlari hamon davralarda tez-tez yod aytiladi:
Yurak, sensan mening sozim,
Tilimni nayga joʻr etding,
Koʻzimga oyni berkitding,
Yurak, sensan ishqibozim.
Senga tor keldi bu koʻkrak,
Sevinchim toshdi qirgʻoqdan,
Tilim charchar, ajab gohi
Seni tarjima qilmoqdan.
Usmon Nosirning tarjima sohasidagi xizmati ham bebahodir. Uning tarjimasida A. Pushkinning “Boqchasaroy fontani”, M. Lermontovning “Demon” (“Iblis”) dostonlari oʻzbek kitobxonlari qalbiga yetib borgan.
Joʻshqin isteʼdod egasi Usmon Nosirning asarlari hamisha kishini hayajonga soladi. Usmon Nosir qatagʻon davrining qurbonlaridan biri sifatida yosh umrini shoʻro lagerlarida azob-uqubatda oʻtkazib, 1944 yili vafot etdi.
Usmon Nosir 1937 yilning 18 iyulida hibsga olinganda hali 25 yoshga toʻlmagan edi. Fojiani qarangki, buyuk isteʼdodning ayni ijodiy kamolotga koʻtarilgan bir davrida uni mustabid tuzumning qatagʻon siyosati ayamadi. Shoir bir sheʼrida:
Ming yillardan keyin ham
Unutmas meni bogʻim.
Sheʼrlarim yangrab qolur…
Bir umrga oʻlmayman, –
degan edi.
Chindan ham, uning nomi oʻlmas va oʻchmasdir. Uning nomidagi mahalla, koʻcha, maktab, madaniy-maʼrifiy oʻchoqlar shundan dalolatdir.
“Oʻzbek adiblari” (S. Mirvaliyev, R. Shokirova. Toshkent, Gʻafur Gʻulom nomidagi adabiyot va sanʼat nashriyoti 2016) kitobidan.
Ma’lumotlarni rus tilida o‘qing👇
Усман Насир, талантливый поэт, ставший известным и популярным в 1930-е годы, родился 13 ноября 1912 года в городе Намангане. После окончания средней школы Усман, проведший юность в детском доме в Коконе, вместе с Амином Умарий и Адхамом Хамдамларом учился на факультете языка и литературы Самаркандской педагогической академии имени Алишера Навои в 1931 году.
Первые стихи Усмана Насыра появились в печати, когда он еще учился в школе. Сборники стихов поэта, такие как «Разговор с солнцем», «Сафарбар Сатларр» (1932), «Тракторабад» (1934), «Юрак» (1935), «Мехрим» (1936), былины «Норбота» и « Нахшон» идут рука об руку. В его произведении «Норбота» (1932) воспета тема гражданской войны в Узбекистане, в «Нахшоне» воспеты стремления детей братского армянского народа к свободе, при этом отражена борьба рабов в древнем мире. в поэтических произведениях, таких как «Нил и Рим».
Поэзия Усмана Насыра, прежде всего, занимает глубокое место в читательском сердце своей жизненной силой, притягательностью и бунтарством, и в то же время своей простотой и беглостью. Наверное, поэтому стихи поэта до сих пор часто упоминаются в кругах:
Сердце, ты мой голос,
Ты сделал мой язык флейтой
Ты положил луну в мои глаза
Сердце, ты мой любовник.
Эта грудь слишком тугая для тебя
Моя радость хлынула с берега,
Мой язык устает, иногда
Вас переводят.
Неоценимы также услуги Османа Насира в области перевода. В его переводе до сердец узбекских читателей дошли былины А. Пушкина «Бокчасаройский фонтан» и М. Лермонтова «Демон» («Иблис»).
Произведения Османа Насира, обладателя страстного таланта, всегда волнуют людей. Будучи одной из жертв периода репрессий, Усман Насир провел свою молодую жизнь в лагерях Шуры и умер в 1944 году.
Усману Насиру не было еще 25 лет, когда он был арестован 18 июля 1937 года. Посмотрите на трагедию, что репрессивная политика авторитарного режима не пощадила его в то же время, когда великий талант возвысился до творческого совершенства. В одном из стихотворений поэта:
Даже спустя тысячи лет
Не забывай меня, мой друг.
Мои стихи будут услышаны…
Я никогда не умру,
сказал.
Воистину, его имя бессмертно и неизгладимо. Район, улица, школа, культурно-просветительские центры, названные в его честь, тому подтверждение.
Из книги «Узбекские писатели» (С. Мирвалиев, Р. Шокирова. Ташкент, Изд-во литературы и искусства им. Гафура Гулома, 2016).
[/spoiler]
This domain is for use in illustrative examples in documents. You may use this domain in literature without prior coordination or asking for permission.
More information...
Usmon Nosir she’rlari qo‘shiq qilinganmi
Judayam yaxshi faqat ozgina kamroq ekan ma‘lumot lekin buni ham foydasi tegdi